[سوره البقرة (2): آيه 191]

(وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَ الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ حَتَّى يُقاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِنْ قاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذلِكَ جَزاءُ الْكافِرِينَ (191))

[ترجمه‌]

هر كجا مشركان را يافتيد آنها را بكشيد و همانطور كه آنها شما را (از مكه) بيرون كردند شما (نيز) آنان را بيرون كنيد و فتنه‌گرى (كه آنها دارند) سخت‌تر از جنگ است و در مسجد الحرام با آنها بجنگ برنخيزيد مگر آنكه آنها با شما نبرد كنند كه در اين صورت آنها را بكشيد و جزاى كافران همين است.

شرح لغات:

ثقفتموهم: يافتيد آنها را.

فتنه: اصل اين كلمه بمعناى آزمايش و امتحان است ولى بمعانى نيز بكار رفته است كه از آن جمله بمعناى گرفتارى مانند آيه كريمه و(فَتَنَّاكَ فُتُوناً)[1]» (ترا پى در پى گرفتار كرديم) و بمعناى عذاب مانند(جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذابِ اللَّهِ)[2] (قرار دادند عذاب مردم را مانند عذاب خدا يعنى آنها را با هم برابر شمردند) و بمعناى جلوگيرى از دين مانند:(وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ‌)[3]() (و بينديش كه مبادا جلوى تو را بگيرند از عمل به آنچه خدا بتو نازل كرده است.

ولى در اين آيه «فتنه» بمعناى شرك بخدا و پيامبر اوست.

شأن نزول:

يكى از اصحاب پيامبر اكرم مردى از كفار را در يكى از ماه‌هاى حرام كشت مسلمانان او را بر اين عمل سرزنش كردند در اين موقع آيه كريمه نازل شد كه شرك مشركان بالاتر از كشتن در ماه حرام است اگر چه خود اين كشتن نيز حرام است.

[1] آيه( 40) از سوره طه.

[2] آيه 10 از سوره عنكبوت.

[3] آيه 49 از سوره مائده.