نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 121
1- خداوند از لحاظ كمك و نصرت با صابرين است
همانطور كه مىگوييم «چون سلطان با تو است» با هر كه برخورد كنى مهم نيست يعنى
سلطان تو را كمك خواهد كرد.
2- معناى خداوند با صابرين است اين است كه خداوند بآنها توفيق ميدهد
و آنان را تجهيز و تسديد ميكند و در نتيجه انجام عبادات و ترك افعال ناپسند براى
آنان آسان ميگردد نظر آن اين جمله است:
(وَ يَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدىً ...)[1]- يعنى خداوند بر هدايت كسانى كه بدايت الهى را پذيرفتهاند،
ميافزايد كلمه «مع» در اينجا جائز نيست بمعناى «اجتماع در يك مكان» باشد زيرا
اجتماع در مكان از اوصاف اجسام است بطور كلى منزّه است.
ضمناً اين آيه دلالت دارد بر اينكه تشريع نماز لطفى است از جانب
خداوند ببندگان خود كه بآنوسيله بر انجام ساير عبادات توفيق حاصل كنند چنان كه فرمود( إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ)[2]. يعنى نماز از فعل قبيح و ناپسند انسان را بازميدارد
. [سوره البقرة (2): آيه 154]
(وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ
بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ (154))
[ترجمه]
بآن كسانى كه در راه خدا كشته ميشوند، «مرده» نگوئيد بلكه آنان زنده
هستند ولى شما متوجّه نيستيد.
شرح لغات
سبيل: راه و بجهاد، باين مناسبت سبيل اللَّه گفته ميشود كه آن راهى
است بسوى ثواب خداوند.
حياة: در انسان و بسيارى از موجودات منشأ علم و قدرت و اراده است و
موت خلاف آن است.
شعور: ادراكى است كه از راه مشاعر صورت مىگيرد و لذا خداوند به
«شاعر» متصف نميگردد.