نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 19 صفحه : 117
(لِتَسْكُنُوا إِلَيْها):
تا بسوى آنان و در آغوششان بآسايش و آرامش بوده و بيكديگر انس بگيريد.
(وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً): و
قرار داده بينتان دوستى و مهربانى و مقصود بين زن و شوهر است كه آن چنان بهم دوستى
و مهر مىورزند كه هر يك دومى را بيش از هر چيز دوست ميدارد و «سدى» گويد محبت و
رحمة همان مهربانى و شفقت است.
(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ): البته در اين خلقت زنان هم شكل مردان دلالت روشنى براى ملت متفكر
بوده- تا بدان وسيله خداوند و خالق موجودات را بشناسند-.
(وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ): و از جمله نشانههاى توحيد پروردگار خلقت آسمانها و زمين و آنچه را
كه در بين آنها از عجائب مخلوقات است ميباشد مانند ستارگان درخشان و آفتاب و ماه و
حركت آنها بر اصول و نظام معين و آنچه از عجائب كه روى زمين بوده از انواع جماد و
نبات و حيوان همه دليل بر توحيد پروردگار است.
(وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ):
گوناگونى زبانها «السنه» جمع لسان و بمعنى زبانها ميباشد و مراد از اختلاف زبانها
اينست كه خداوند آنها را از نظر شكل و اندازه و تركيب بنحوى آفريده كه نغمهها و
صداهاى گوناگونى دارند تا آنجا كه صداى دو برادر بيكديگر مشتبه نمىگردد، و نيز
گفته شده مراد اختلاف در لهجهها و لغات است مانند- عربى، فارسى، تركى- و نحو آن،
و هيچ يك از نوع حيوانات باندازه نوع انسانى متفاوت سخن نميگويند. پس اگر اين لغات
توقيفى- از طرف پروردگار- باشد پس او از ابتداء چنين كرده است، و اگر از طرف
بندگان باشد نيز او اسبابش را فراهم نموده.
(وَ أَلْوانِكُمْ): و رنگهايتان را نيز مختلف
خلق نموده لذا ملتى سفيد پوست و ملت ديگر زرد و سومى برنگ سفيد تيره و ديگر اقوام
و ملل كه هر يك بر اساس نظام خلقت برنگى خلق شدهاند و اين از نشانههاى خلقت بديع
پروردگار و از عجائب قدرت و حكمت او ميباشد تا جايى كه با آن همه كثرت افراد انسانها
حتى دو نفر از يك آب و خاك بشكل هم نمىباشند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 19 صفحه : 117