ترا آفريد و بتو نعمتها بخشيد.

(وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ‌): به مشركين مايل نباش و به راه آنها خشنود مشو و احدى از آنها را دوست مدار.

(وَ لا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ): با خداى يكتا خداى ديگرى مخوان و حوائج خود را از غير او مخواه.

(لا إِلهَ إِلَّا هُوَ): جز ذات يگانه و بيهمتاى او شريكى نيست.

(كُلُّ شَيْ‌ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ‌): همه چيز فنا پذير و تباه شدنى است، جز ذات خداوند.

اين تعبير نظير: «وجه الراى» و «وجه الطريق» است، اولى يعنى خود راى و دومى يعنى خود راه. بنا بر اين «وجه خدا» يعنى خود خدا. لذا مجاهد(إِلَّا وَجْهَهُ) را به معنى «الا هو» دانسته است.

اين آيه دلالت دارد بر اينكه اجسام فانى مى‌شوند و بر ميگردند: چنان كه عقيده بزرگان در باره فنا و بازگشت همين است.[1] برخى گويند: يعنى همه چيز تباه ميشود، مگر آنچه براى خدا انجام بگيرد و متوجه او باشد كه ثواب آن از بين نميرود. چنان كه شاعر مى‌گويد:

به پيشگاه خدا براى گناهى استغفار ميكنم كه شمارنده آن نيستم، خداى بندگان كه وجه كردار خود را متوجه او مى‌سازم.

بنا بر اين منظور از «وجه خدا» عملى است كه متوجه خداست.

(لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ‌): در جهان آفرينش، قضاء و حكم قطعى و نافذ از آن خداست و سرانجام بسوى او بازگردانده مى‌شويد تا جزاى اعمال خود را ببينيد.

[1]- اگر مقصود اين است كه اجسام بتمامها فانى مى‌شوند و بعد بر ميگردند، اين همان اعاده معدوم و ممتنع است و اگر مقصود اين است كه صورتى از بين مى‌رود و ماده محفوظ است و بعد مجدداً همان صورت حادث مى‌شود، اين مطلب صحيح است. مثل اينكه آب ابتدا بخار شود و پس از بخار شدن دوباره آب گردد.