نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 157
(وَ جَعَلَ أَهْلَها شِيَعاً):
و مردم آن را گروه بندى كرد. قتاده گويد: ميان بنى- اسرائيل و قبطيان فرق ميگذاشت.
دسته اول را دچار ذلت و بردگى كرده و بكارهاى سخت واميداشت و دسته دوم را اكرام
ميكرد. برخى گويند: مقصود اين است كه بنى اسرائيل را براى اينكه بهتر بتواند آنها
را بخدمت وادارد و رام كند، گروه بندى كرده بود.
(يَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ
يَسْتَحْيِي نِساءَهُمْ): گروهى از مردم يعنى بنى اسرائيل را
ضعيف ساخته، پسرانشان را سر مىبريد و دخترانشان را زنده مىگذاشت. زيرا كاهنان به
او گفته بودند: در بنى اسرائيل پسرى تولد مىشود كه سبب زوال ملك تو خواهد شد.
سدى گويد: فرعون در خواب ديد كه آتشى از بيت المقدس آمد و خانههاى
مصر را فرا گرفت. آن گاه قبطيان را سوزانيد و بنى اسرائيل را رها كرد. از اهل دانش
تعبير خواست. گفتند: از اين سرزمين مردى بر ميخيزد كه هلاك مصر بدست اوست.
(إِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ):
فرعون مرد مفسدى بود كه بيگناهان را ميكشت و معصيت ميكرد.
(وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي
الْأَرْضِ): فرعون اراده كرده بود كه بنى اسرائيل را براندازد و اراده ما اين
بود كه بر آنها كه ضعيف شده بودند منت گذاريم.
(وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً): و آنها را پيشوايان
خير و رهبران حقيقت قرار دهيم. اين معنى از ابن عباس است. قتاده گويد: يعنى به
آنها ملك و سلطنت بخشيم. اين قول هم در نتيجه با قول اول يكى است. زيرا كسانى كه
خداوند به آنها ملك و قدرت بخشد، البته پيشوايان خير و حقيقت خواهند بود. اما آن
كسانى كه بر مسند قدرت و حكومت، بمردم ستم روا دارند، حكومتشان نه از جانب خداست.
چنان كه مىفرمايد:
(فَقَدْ آتَيْنا آلَ إِبْراهِيمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ
آتَيْناهُمْ مُلْكاً عَظِيماً) (ما به خاندان ابراهيم كتاب
و حكمت داديم و ملكى عظيم به آنها بخشيديم: نساء 54) ملك و حكومتى كه از جانب
خداست واجب الاطاعة است و بنا بر اين امامان و جانشينان
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 157