نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 131
او را كمك دهد؟
(بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ):
بلكه با او خدايى نيست، كفار مكه گرفتار شرك هستند.
(أَمَّنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَراراً وَ جَعَلَ خِلالَها أَنْهاراً): آيا خدايان شما بهترند يا خدايى كه زمين را مستقر و استوار گردانيد
و در نواحى آن رودهايى قرار داد كه زراعتها را بروياند و خلق را بدان حيات بخشد.
(وَ جَعَلَ لَها رَواسِيَ): و براى آن كوههايى
قرار داد كه استوار بماند.
(وَ جَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حاجِزاً): و
از قدرت خويش، ميان آب شور و شيرين فاصلهاى انداخت كه با يكديگر مخلوط نشوند.
(أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ): آيا با خدا خدايانى است؟ ولى بيشتر آنها از يگانگى خداوند و كمال
قدرت و عظمت او بىخبرند.
(أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ):
آيا خدايان شما بهتر است يا آن خدايى كه درمانده را اجابت و بيچارگيش را برطرف
مىكند؟ اجابت دعاى درمانده اين است كه خواستش را عمل كنند و اين براى كسى ممكن
است كه قدرت بر اجابت داشته و صاحب اختيار باشد. درماندهترين افراد كسى است كه
گنهكار باشد و از خدا طلب مغفرت كند. آدم ترسيدهاى كه طلب ايمنى ميكند و بيمارى
كه عافيت ميخواهد و محبوسى كه خواهان خلاص است، همه افراد گرفتارى هستند كه
بخداوند بزرگ و مهربان پناه مىبرند.
علت اينكه در اينجا اجابت درمانده را ذكر ميكند، با اينكه گاهى هم
خداوند افراد غير درمانده را اجابت ميكند، اين است كه سؤال و درخواست افراد
درمانده، بيشتر از روى خضوع است تا ديگران.
(وَ يَكْشِفُ السُّوءَ): خدايى كه سختىها و
گرفتاريها را بر طرف مىسازد.
(وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ): و
خدايى كه قرنها را جانشين يكديگر مىكند و با هلاك كردن نسل گذشته، نسل بعد را جاى
آنها قرار ميدهد. بعضى گويند:
شما را جانشين كفار مىسازد و بلاد آنها را به شما ميدهد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 131