«ادرى» هستند.

(وَ إِنْ أَدْرِي‌): مفعول اين فعل محذوف است، يعنى «كيف يكون الحال»

مقصود:

(يَوْمَ نَطْوِي السَّماءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ‌): در روز قيامت، خداوند آسمان را مثل طومارى كه براى نوشتن مهيا شده است در هم مى‌پيچد، برخى گويند: «سجل» نام ملكى است كه اعمال بندگان را مى‌نويسد و برخى گويند: نام يكى از كاتبان پيامبر خدا بود.

(كَما بَدَأْنا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ‌): همانطورى كه آنها را در رحم مادران برهنه خلق كرديم، ديگر باره آنها را برميگردانيم. برخى گويند: يعنى قدرت ما بر بازگرداندن مانند قدرت ماست بر آغاز. برخى گويند: يعنى هر چيزى را هلاك مى‌كنيم، و بصورت اول در مى‌آوريم.

(وَعْداً عَلَيْنا إِنَّا كُنَّا فاعِلِينَ‌): ما شما را به اينكار وعده داده‌ايم و بوعده خود وفا مى‌كنيم.

(وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ): در باره اين جمله اقوالى است: 1- زبور كتب انبياء است. يعنى ما در كتب همه انبيا بعد از ام الكتاب كه در آسمان است و همان لوح محفوظ است، نوشته‌ايم. وجه اين قول اين است كه زبور و كتاب يك معنى دارد.

2- زبور كتابهايى است كه بعد از تورات نازل شده است و ذكر تورات است. يعنى پس از تورات در زبور نوشته‌ايم.

3- زبور كتاب داوود و ذكر كتاب موسى است. اين قول از شعبى است و همو، ذكر را بمعنى قرآن و بعد را بمعنى قبل گرفته است.

(أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ‌): برخى گويند: يعنى زمين بهشت را بندگان صالح من به ارث مى‌برند. مثل:(الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ) (مؤمنون 11) آنها كه بهشت فردوس را به ارث مى‌برند. برخى گويند: مقصود همين زمين است كه‌