من شما را بوحى انذار مى‌كنم و كران در وقتى كه انذار مى‌شوند، دعوت را نمى‌شنوند.

قرائت:

يسمع: ابن عامر بضم تاء و كسر ميم و «الصم» را به نصب و ديگران بفتح ياءِ و «الصم» را به رفع خوانده‌اند. بنا بر اول خطاب به پيامبر است. چنان كه ميفرمايد:

(وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ) (فاطر 22)

لغت:

كلائة: حفظ.

فرق ميان «سخريه» و «هزء» اين است كه در اولى تسخير و تذليل است ولى در دومى نه.

اعراب:

(أَمْ لَهُمْ آلِهَةٌ): اين «ام» منقطعه است يعنى «بل».

(لا يَسْتَطِيعُونَ‌): جمله مستأنفه و نميتواند حال يا صفت براى «آلهة» باشد.

مقصود:

اكنون بمنظور تسليت به پيامبر خويش مى‌فرمايد:

(وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ‌): همانطورى كه اينها ترا استهزاء ميكنند، گذشتگان نيز پيامبران پيش از ترا استهزاء كردند و سرانجام وبال و نتيجه استهزايشان دامنگير خودشان شد.

(قُلْ مَنْ يَكْلَؤُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ مِنَ الرَّحْمنِ‌): به اينها بگو: چه كسى مى‌تواند شما را در ظرف شب و روز از عذاب خداوند رحمان حفظ كند؟ اين استفهام بمعناى نفى است. يعنى هيچكس نميتواند شما را از عذاب خدا حفظ كند.

(بَلْ هُمْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِمْ مُعْرِضُونَ‌): بلكه آنها از كتاب خدا رو مى‌گردانند و به- آن ايمان نميآورند و در باره آن نميانديشند.

برخى گويند: يعنى آنها التفاتى بدلائل و براهين نشان نميدهند.

سپس بمنظور توبيخ ايشان ميفرمايد: