نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 30
واو و سكون راء. كسر واو و سكون راء و ديگرى
ادغام راء در قاف. ابن جنى گويد: مقصود مخفى شدن راء است نه ادغام آن.
اعراب:
(كَمْ لَبِثْتُمْ): كم يوماً لبثتم. «كم»
مفعول است براى «لبثتم» و تميز حذف شده است.
بدليل اينكه در جواب گويد:(لَبِثْنا يَوْماً
أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ» أَيُّها أَزْكى طَعاماً):
اين جمله، مفعول است براى «فلينظر» و «طعاماً» تميز است.
مقصود:
(وَ كَذلِكَ بَعَثْناهُمْ لِيَتَساءَلُوا بَيْنَهُمْ): داستان اصحاب كهف، سراسر حيرت- آور است. در اينجا خداوند متعال
مىفرمايد: هم چنان كه ما نسبت به آنان كارهايى عجيب كرديم و آنها را براى مدتى
دراز نگه داشتيم، آنها را از خواب برانگيختيم و از آن خواب مرگ آسا زندگى بخشيديم،
تا در ميان آنها بحث و اختلاف، بر سر مدت خوابشان درگير شود و از آنجا آفريدگار
خود را بهتر بشناسند و روشنى پرتو ايمان در كانون قلبشان فزونى گيرد.
(قالَ قائِلٌ مِنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قالُوا لَبِثْنا يَوْماً
أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ): مفسران قرآن گويند: آنها بامدادان داخل
غار شده بودند و هنگام عصر از خواب نوشين بيدار گشتند. از اينرو همين كه سر از
خواب برداشتند، يكى گفت: چقدر خوابيدهايد؟ پاسخ دادند: روزى! اما همين كه ديدند
هنوز خورشيد در آسمان پرتو افشانى مىكند، فهميدند كه هنوز قسمتى از روز باقى است
و گفتند: يا قسمتى از روز!( قالُوا رَبُّكُمْ
أَعْلَمُ بِما لَبِثْتُمْ): ابن عباس مىگويد: اين
گوينده، رئيس ايشان تمليخا بود كه علم مدت خواب را بخدا باز گردانيده، گفت: خداى
شما بمدت خواب شما داناتر است.
(فَابْعَثُوا أَحَدَكُمْ بِوَرِقِكُمْ هذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ): ابن عباس مىگويد: با آنها درهمهايى به سكه پادشاه آن عصر بود،
گفتند: يكى از شما اين پولها را بگيرد و براى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 30