مقتداى خلق شد و مردم بنور او هدايت يافتند.

برخى گويند: اين نعمت، همان است كه خداوند دعاى وى را اجابت كرد و نبوت را در فرزندانش قرار داد.

(وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ‌): او در آخرت از مردم شايسته است.

در اينجا مناسب بود، ابراهيم را در عاليترين درجه صلاحيت و شايستگى قرار دهد، زيرا موقعيت او چنين اقتضايى را داشت، لكن چنين نكرد، تا مردم را به شايستگى ترغيب كند و نشان دهد كه مردم صالح، با پيامبران در يك رديفند.

اين خود براى مردم صالح افتخارى بزرگ است كه ابراهيم خليل با همه عظمت مقامى كه دارد، از آنها باشد. گذشته از اين، خداوند، پيامبر اسلام را نيز دعوت مى‌كند كه از كيش ابراهيم پيروى كند و خود را در همان صفى قرار دهد كه ابراهيم از آنهاست.

(ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً): آن گاه، اى محمد، بتو وحى كرديم كه از كيش ابراهيم- كه در دعوت بتوحيد و مبارزه با بتها براه راست بود- پيروى كنى.

(وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ‌): او از اهل شرك نبود.

پرسش:

گفته‌اند: پيامبر ما افضل از ابراهيم است. چرا در اينجا خداوند امر كرده است كه از ابراهيم كه مقامش پايينتر است پيروى كند؟! پاسخ:

شكى نيست كه ابراهيم، پيش از پيامبر اسلام، راه توحيد و حقجويى را سپرده است. پيامبر اسلام، اگر چه افضل از ابراهيم است، ليكن دنباله رو اوست و اين مانعى ندارد.

(إِنَّما جُعِلَ السَّبْتُ عَلَى الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ‌): حسن گويد: يعنى «روز شنبه» وسيله لعن و مسخ كسانى شد كه در باره آن اختلاف كرده، نخست حرام، سپس حلال شمردند. از اينرو خداوند آنها را لعن و مسخ كرد.