نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 161
قيامت مردم مىميرند و شهرها و آباديها
ويران مىشوند. آن گاه قيامت فرا مىرسد.
اين معنى از جبائى و مقاتل است.
ابو مسلم گويد: مقصود، قريههايى است كه در كفر و گمراهى به سر
مىبرند، نه قريههاى ايمان و منظور از هلاك كردن، درهم كوبيدن است.
(كانَ ذلِكَ فِي الْكِتابِ مَسْطُوراً):
اين مطلب، حتمى است و خلافى ندارد. مقصود اين است كه خداوند اين مطلب را در كتابى
كه براى فرشتگان نوشته است، يعنى لوح محفوظ، ثبت كرده است.
(وَ ما مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآياتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ
بِهَا الْأَوَّلُونَ): در اين باره اقوالى است:
1- هيچ چيز ما را از فرستادن آياتى كه مىخواستند، باز نداشت، جز
تكذيب پيشينيان. مقصود اين است كه: چيزهايى كه قريش مىخواهند، از قبيل طلا كردن
كوه صفا و جارى كردن چشمهاى از زمين و ... عمل نمىكنيم، زيرا اگر عمل كنيم، آنها
ايمان نمىآورند و سزاوار مىشوند كه هر چه زودتر آنها را كيفر دهيم و اين بزيان
خود آنهاست. همانطورى كه ما امتهاى پيشين را اجابت كرديم و آياتى را كه مىخواستند
براى آنها فرستاديم و آنها تكذيب كردند و ما آنها را گرفتار عذاب كرديم، زيرا حكم
آياتى كه مردم درخواست مىكنند، اين است كه اگر تكذيب كنند و ايمان نياورند، دچار عذاب
شوند، لكن در مورد اينها اراده ما اين است كه آنها را بوسيله چنين عذابى از ميان
مىبريم، زيرا در ميان ايشان كسانى هستند كه خودشان يا فرزندانشان ايمان مىآورند
و دين اسلام را يارى مىكنند. بعلاوه، امت و شريعت حضرت محمد 6 تا قيامت باقى
خواهد ماند، از اينرو خواسته آنها را اجابت نمىكنيم. بخصوص كه آيات قرآنى و ديگر
معجزات آشكار، براى برطرف شدن ترديد و برداشته شدن عذرها كافى هستند.
2- ما آياتى را كه مىخواهند، نمىفرستيم، زيرا علم داريم كه آنها
ايمان نمىآورند، بنا بر اين فرستادن آيات، كار بيهودهاى خواهد بود. همانطورى كه
پيش از آنها آياتى فرستاديم و مردم ايمان نياوردند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 161