داديم و درختى كه در قرآن ملعون شمرده شده است، جز فتنه‌اى براى مردم نيست. ما آنها را مى‌ترسانيم، اما جز بر طغيان سخت آنها، نمى‌افزايد.

لغت:

مسطور: مكتوب، نوشته. شاعر گويد:

يعنى: بدانكه خداوند بزرگ، در كتابهاى نخستين، آنچه نوشته شده است، به تدبير و مصلحت خويش بيان داشته است.

منع: جلوگيرى كردن از فعل. بديهى است كه خداوند بر هر كارى قادر است و نمى‌توان در راه او مانعى ايجاد كرد، زيرا قدرت او بى‌پايان است. اين تعبير، در مورد پروردگار متعال، در صورتى جايز است كه نخواهد فعلى را انجام دهد.

اعراب:

(وَ ما مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآياتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا): «ان» اول در محل نصب و «ان» دوم در محل رفع است. يعنى: «ما منعنا الارسال الا تكذيب الاولين».

مبصرة: حال.

(وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ): تقدير آن «و ما جعلنا الشجرة الملعونة فى القرآن الا فتنة للناس» يعنى: درختى كه اهل آن و خورندگان ثمر آن ملعون هستند. اينان كافر و فاجر هستند.

(فَما يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْياناً كَبِيراً): فما يزيدهم التخويف. «طغياناً» مفعول دوم.

مقصود:

اكنون به بيان پند و اندرز پرداخته، مى‌فرمايد:

(وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِيداً):

هيچ قريه‌اى نيست جز اينكه پيش از فرا رسيدن قيامت، مردمش را هلاك يا اينكه به عذابى سخت، گرفتارش مى‌كنيم. بديهى است كه مردم صالح قريه مى‌ميرند و مردم ناصالح، در همين دنيا گرفتار عذاب سپس هلاك خواهند شد، زيرا پيش از فرا رسيدن‌