نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 134
پسران را ويژه شما ساخت و فرشتگان را دختران
خويش گرفت. راستى كه سخنى هول انگيز مىگويند!
قرائت:
سيئة: ابن عامر و اهل كوفه، بضم همزه خوانده و كلمه را اضافه به هاء
كردهاند و ديگران «سيئة» به نصب و تنوين و بدون اضافه.
قرائت نخست، به خاطر اين است كه قبلا امورى ذكر شده است كه پارهاى
از آنها نيك و پارهاى از آنها بد است. خداوند خاطر نشان مىكند كه آنهايى كه بد
هستند، پيش او مكروه و ناپسند مىباشند، زيرا خداوند چيز نيكو را مكروه نمىشمارد.
بديهى است كه طبق قرائت دوم «مكروها» را نيز بايد «مكروهة» بخوانيم.
ممكن است گفته شود: از آنجا كه تأنيث غير حقيقى است، چه مانعى دارد
كه كلمه دوم را مذكر آوريم، لكن اين حرف صحيح نيست، زيرا حتى اگر مؤنث غير حقيقى
هم باشد، بهتر است كه هر دو كلمه، با تاء تأنيث باشد. بخاطر اينكه: قبلا مؤنث، ذكر
شده است. جمله «و الارض ابقل ابقالها» را به همين جهت، قبيح شمردهاند.
قرائت دوم به خاطر اين است كه: كلام با «و احسن تأويلا» خاتمه يافت.
در آيات بعد هم چيز نيكويى وجود ندارد، از اينرو «سيئة» خواندهاند. در اين صورت
«مكروها» را بايد بدل بگيريم نه صفت. يا اينكه حال از ضمير مستتر در ظرف باشد. بدل
مثل صفت نيست كه احتياج بضميرى دارد كه بموصوف برگردد.
لغت:
قفو: دنبال كردن اثر. قيافه هم از همين اصل است، زيرا تابع و اثر كسى
است كه سبقت گرفته.
خرق: شكافتن.
مرح: خوشحالى شديد
اعراب:
(كُلُّ أُولئِكَ): براى جمع كم است و هر گاه
بخواهند جمع بسيار بگويند،
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 134