يعنى: هنگامى كه آنها را به گردنه «قتائده» رسانيدند، آنها را طرد مى‌كردند، همانطورى كه شتربان شتران نافرمان را طرد مى‌كند. در اين شعر نيز جواب «اذا» حذف شده است.

3- در اين آيه، تقديم و تأخير است. يعنى: هنگامى كه افراد متنعم قريه‌اى را امر به طاعت كنيم و آنها نافرمانى كنند، اراده هلاكشان مى‌كنيم. ممكن است شاهد اين وجه، اين آيه باشد:

-( وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ‌) (نساء 102:

هر گاه تو در ميان ايشان باشى و نماز بپا دارى، بايد گروهى از ايشان با تو به نماز بايستند) بديهى است كه جمله «فلتقم ...» قبل از جمله «فاقمت ...» مى‌باشد، زيرا اقامه نماز، آوردن نماز بطور كامل است.

شاهد ديگر، اين آيه است:

-( إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ‌) (مائده 6: هر گاه بنماز بايستيد، صورتتان را بشوييد) بديهى است كه شستن صورت (و گرفتن وضو) پيش از ايستادن بنماز است.

4- كلمه اراده، در معناى حقيقى خود بكار نرفته، بلكه منظور معناى مجازى يعنى: نزديك بودن هلاك است نه اراده هلاك. مثل اين جمله‌ها:

- اذا اراد المريض ان يموت خلط فى ما كله و يسرع الى ما تتوق نفسه.

يعنى: هر گاه مرگ بيمار نزديك شود، غذاهاى مضر مى‌خورد و زندگيش دشوار مى‌شود.

- اذا اراد لتاجر ان يفتقر اتاه الخسران- يعنى: هر گاه دوران فقر تاجر نزديك شود، زيان مى‌بيند.

بديهى است كه بيمار اراده مرگ و تاجر اراده فقر نمى‌كند، لكن از آنجا كه معلوم است بيمار در شرف مرگ و تاجر در شرف فقر است، چنين استعمالى صحيح است.