السلام براى دفع چشم زخم و بلا از دو پسر خويش همين دعا را بر آنها ميخواند، چنانچه موسى 7 نيز دو پسر هارون را با همين كلمات تعويذ ميكرد، و نيز روايت شده كه پسران جعفر بن ابى طالب سفيدرو بودند و اسماء بنت عميس به پيغمبر خدا عرض كرد: اى رسول خدا اينها چشم‌گير هستند و زود مورد اصابت چشم مردم قرار ميگيرند آيا وسيله‌اى براى دفع چشم زخم آنها تهيه كنم؟ فرمود: آرى.

و در روايت ديگرى است كه جبرئيل 7 براى رسول خدا- 6- دعاى چشم زخم خواند و آن را تعليم آن حضرت كرد و دعا اين است: «بسم اللَّه أرقيك من كل عين حاسد اللَّه يشفيك»- بنام خدا تو را پناه ميدهم از شر چشم هر حسودى خدا شفايت دهد.

و باز از رسول خدا- 6- روايت شده كه فرمود: اگر چيزى باشد كه بر قضا و قدر پيشى و سبقت گيرد همان چشم است.

و در اينكه چگونه انسان مورد اصابت چشم قرار گرفته و باصطلاح چشم ميخورد؟ از عمرو بن بحر جاحظ نقل كرده‌اند كه گفته است: اينمطلب قابل انكار نيست كه بعضى اجزاء غير مرئى و لطيف از چشمهاى بد (و باصطلاح چشمهاى شور) جدا ميشود و در طرف اثر ميكند، و اين خاصيتى است كه در بعضى از چشمها است مانند خاصيتهايى كه در چيزهاى ديگر وجود دارد، و باين حرف اشكال شده است كه اگر چنين بود چرا در همه چيز اثر نميكرد و تنها در بعضى از موارد اين اثر را دارد. و ديگر آنكه همه اجزاء اين جهان از جواهر است و جوهر در مثل خود يعنى در جواهر ديگرى اثر نميكنند. و ابو هاشم گفته: تأثير چشم كار خدا است كه روى برخى از مصالح آن را مؤثر قرار داده است. و قول قاضى نيز همين است. و سيد بزرگوار شريف رضى موسوى قدس اللَّه روحه در شرح اينمطلب كلامى دارد كه ذكر آن را مناسب ديدم، آن بزرگوار ميگويد:

خداى تعالى روى مصالحى كه خود ميداند نسبت به بندگانش رفتار ميكند، و روى اينمطلب هيچ محال نيست كه تغيير دادن نعمت زيد مثلا براى عمر و مصلحت‌