نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 41
مربوط است بگفتار خداى تعالى (كه پيش از اين
فرمايد):(أَ تَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ)
و منظور اين است كه اگر شما از آنها بترسيد در شرك ورزى با آنها يكسانيد ...
«فعسى اولئك ان يكونوا من المهتدين» يعنى راه يافتگان بسوى بهشت، و
رسيدن بثواب آن، و در اينكه خداى تعالى در اين آيه پس از ايمان بخدا، نماز و زكات
را جداگانه ذكر فرموده دليل بر اين است كه لفظ ايمان شامل اعمال و افعال اعضاء و
جوارح نشود، (و معناى ايمان تنها همان اعتقاد قلبى است) و گرنه عطف كردن اعمالى را
كه داخل در همان ايمان است بدان جايز نبود، و آن كس كه گفته است: مقصود از اين عطف
شرح و تفصيل معناى ايمان و توضيح بيشترى براى آن است ظاهر آيه را ناديده گرفته
است[1].
[1]- براى توضيح اين قسمت از گفتار مؤلف بايد خوانندگان محترم
توجه داشته باشند كه ميان علما اختلاف است كه آيا ايمان تنها همان اقرار و اعتراف
و عقيده قلبى بيگانگى خدا و دستورات پيمبران و نمايندگان او است يا اضافه بر عقيده
و اقرار، عمل به اعمال دينى و افعال واجبه هم نيز جزء ايمان است كه شخص مؤمن گذشته
از اينكه بايد بزبان اقرار بيگانگى خدا و ساير اصول و فروع اسلام كند و بدانها
اعتقاد هم داشته باشد، بايد به احكام و دستورات اسلام نيز در خارج عمل كند تا
اطلاق مؤمن بر او صحيح باشد،( و باصطلاح ساده، مؤمن باشد) يا تنها همان اقرار و
عقيده براى اطلاق ايمان كافى است، و مؤلف بزرگوار ميخواهد با اين آيه استدلال كند
كه ايمان تنها همان اقرار و عقيده است، و عمل بدستورات و احكام اسلام دخالتى در
اطلاق ايمان بر شخص مؤمن ندارد ... و البته اين مختصر براى توضيح سخن مؤلف بود و
اما اينكه آيا اين نظر مؤلف صحيح است يا نه، احتياج ببحث مفصلى دارد كه از وضع
ترجمه و پاورقى خارج است، و براى توضيح بيشتر بايد بكتب ديگرى كه مشروحاً در
اينباره بحث كردهاند مراجعه شود.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 41