نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 370
(قُلِ انْظُرُوا ما ذا فِي السَّماواتِ وَ
الْأَرْضِ) اى محمد بكسى كه از آيات و نشانهها از تو سؤال
ميكند بگو: بنگريد و نشانهها و عبرتها را از اختلاف شب و روز و جريان ستارگان و
افلاك و كوهها و درياها و درختان و ميوهها و حيوانات گوناگون ببينيد، زيرا دقت
در فرد فرد و يا جملگى آنها انسان را به ايمان و شناسايى پروردگار تعالى راهبرى
ميكند و به يگانگى و علم و قدرت و حكمت وى دلالت مينمايد.
(وَ ما تُغْنِي الْآياتُ وَ النُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لا يُؤْمِنُونَ) يعنى اين نشانهها و برهانهاى آشكار با كثرت و ظهورى كه دارد و نيز
اين فرستادگان بيم دهنده براى تنبه مردمى كه روى اين نشانهها تفكر و تدبر
نمىكنند و ايمان بحق را نمىخواهند سودى نميدهد.
و برخى گفتهاند: معناى(ما تُغْنِي) يعنى چه چيز بدانها سود دهد از جلب منفعت و دفع زيان در وقتى كه
راهنماى آنان نباشد؟ و روى اين قول لفظ «ما» استفهاميه است. و رسم حسن بر اين بود
كه هر گاه اين آيه را ميخواند فرياد ميزد و ميگفت: برهانها و حجتهاى آشكار براى
مردمى كه آنها را نمىپذيرند سودى ندهد.
و امام صادق 7 فرمود: در شب معراج جبرئيل براى رسول خدا-
6- براق آورد و آن حضرت بر آن سوار شده به بيت المقدس آمد، در
آنجا بگروهى از پيمبران برخورد و آنها را ملاقات كرده برگشت و چون صبح شد بأصحاب
خود فرمود:
من دوش به بيت المقدس رفته و برادران پيغمبر خود را ملاقات كردم،
حاضران پرسيدند:
چگونه در يك شب به بيت المقدس رفتى و باز گشتى؟ فرمود: جبرئيل براى
من براق را آورد و بر آن سوار شده اين مسافت را طى كردم، و نشانهاش اين است كه در
سر فلان آب بكاروانى از أبى سفيان بر خوردم كه شتر قرمز رنگى را گم كرده و در
جستجوى آن بودند.
اين سخنان را كه از آن حضرت شنيدند نگاهى بهم كرده برخى از آنها
گفتند:
ممكن است سوار تندروى بنزد او آمده و اين خبر را باو داده است ولى
شما بشام رفته و آنجا را ديدهايد اكنون از بازارها و تاجران شام از وى سؤال كنيد
(و ببينيد چه ميگويد)؟.
رسول خدا- 6- چنان بود كه اگر چيزى را از وى
مىپرسيدند
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 370