بيان آيه 204 تا 206

لغت:

انصات: سكوت براى گوش دادن.

آصال: جمع «اصل» و «اصل» جمع «اصيل» ميان عصر و غروب خورشيد.

اعراب:

(تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً): مصدرهايى هستند كه جايگزين صفت شده و حال مى‌باشند.

(دُونَ الْجَهْرِ): عطف بر(تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً) يعنى «غير رافعين اصواتكم»

مقصود:

اكنون دستور مى‌دهد كه مردم قرائت قرآن را استماع كنند.

(وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‌): هر وقت قرآن خوانده مى‌شود، گوش كنيد و ساكت شويد، تا از پندهاى آن بهره‌مند و مورد رحم خدا واقع شويد. در باره اين وقت، كه بايد قرآن را گوش كرد و ساكت بود، اختلاف است. ابن عباس و ابن مسعود و سعيد بن جبير و سعيد بن مسيب و مجاهد و زهرى گويند: منظور اين است كه اگر مأموم در نماز جماعت، قرائت امام را مى‌شنود، گوش دهد. از امام باقر نيز چنين نقل شده است. گويند: مسلمانها در نماز تكلم و بيكديگر سلام مى‌كردند و هر گاه يكى وارد مى‌شد، مى‌پرسيد: از نماز چقدر خوانده شده است؟ و مسلمين جوابش مى‌دادند. از اينرو خداوند از اينكار نهى كرد و دستور استماع داد. عطا و عمرو بن دينار و زيد بن اسلم گويند: منظور اين است كه مردم خطبه روز جمعه را استماع كنند. حسن گويد: منظور خطبه و نماز هر دو، مى‌باشد. شيخ طوسى مى‌فرمايد: بهتر از همه: قول اول است، زيرا تنها در همان حال است كه سكوت كردن براى‌