«او ننسكها» قرائت نموده و اين از سالم مولى ابى حذيفه نقل شده، و قرائت كسى كه «او ننسها» قرائت كرده و اين از سعد بن مالك روايت شده پس آنچه را كه در قرائت «او ننسها» محذوف است در قرائت «أو ننسكها» آشكار و ظاهر است.

و دليل بر اين گفتار نيز روايتى است كه از ضحاك نقل شده كه او «ننسها» قرائت ميكرد، و همين طور قرائت ابن مسعود كه چنين قرائت ميكرد «ما ننسك من آية او ننسخها» و بهمين كيفيت نيز أعمش قرائت كرده است، و از مجاهد نقل شده كه چنين گفت: ابىّ اينطور قرائت ميكرد «ما ننسخ من آية او ننسك».

و همه اين امور ثابت ميكند كه «ننسها» از نسيان گرفته شده و روايت قتاده نيز اين امر را تأييد ميكند وى گفته است: چنين بود كه آيه‌اى بسبب آيه ديگر نسخ ميشد و خداوند پيامبر خويش را از اين موضوع فراموشى ميداد.

و احتمال دوم كه منظور از نسيان در آيه شريفه ترك و واگذارى باشد از ابن عباس روايت شده و بنا بر اين مراد از «ننسها» اين است كه ما شما را فرمان ميدهيم بواگذارى و عمل ننمودن بآن آيه.

زجاج ميگويد: «نسيت» بمعناى ترك استعمال ميشود و ليكن «انسيت» در اين معنى استعمال نميشود و بنا بر اين معناى «او ننسها» اين است كه ما شما را امر بترك آن مى‌كنيم.

ابو على ميگويد: كسى كه «انسيت» را به «تركت» تفسير نموده راه خطا نپيموده زيرا كه تو زمانى كه فراموشى داده باشى در حقيقت فراموش كرده‌اى و از همين جهت على بن عيسى گفته است: مفسرين آيه شريفه را بآنچه معناى آيه بآن بازگشت ميكند تفسير نموده‌اند- نه بمعناى ظاهرش- زيرا اگر فرمان ترك صادر شود پس در حقيقت ترك كرده است.

پرسش: اگر معناى نسخ آيه برداشتن و ترك كردن آن است بطورى كه نازل نشود پس معناى «ننسها» چيست؟ و جمع كردن ميان اين دو لفظ چه انگيزه‌اى دارد؟

پاسخ: معناى ترك آيه اين نيست كه نازل نشود و زجاج در اين پندار دچار