عدوّ- دشمن، نقيض ولىّ (دوست) و مصدرش «عداوت» است كه اصل آن بمعناى تجاوز ميباشد.

مستقرّ- قرارگاه- و قرار همان ثبات و بقاء ضد فرار و زوال است و استقرار بقاء بر يك حال است و در مدّتى.

و كلمه مستقر در آيه كريمه بمعناى «استقرار» و يا مكانى كه در آن استقرار نمى‌يابند بكار رفته است.

متاع- آنچه از آن لذت برده ميشود و تمتع بمعناى تلذذ و لذت بردن است.

حين- زمان و مدت و از اين كلمه در غير اين آيه شش ماه اراده شده است مانند آيه كريمه:(تُؤْتِي أُكُلَها كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّها)- ولى حين، همه اوقات را مى‌گيرد اگر چه بيشتر استعمال آن در زمان زيادتر است.

تفسير:

در اين آيات، حال آدم بيان شده است:(فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطانُ) يعنى شيطان آنها را بر گناه و لغزش واداشت و نسبت اين لغزاندن به شيطان از اين جهت است كه بدرخواست و وسوسه و اغواء او انجام شد و از بهشت و مقام و منزلت رفيع، آنان را لغزاند و مراد از شيطان همان ابليس است.

(فَأَخْرَجَهُما مِمَّا كانا فِيهِ) آنها را از آنچه در آن بودند كه همان نعمت و آسايش و يا بهشت و يا طاعت و عبادت بود، بيرون آورد و نسبت اخراج به شيطان از همان جهت است كه گفتيم كه او سبب اين امر شد.

بايد دانست اخراج آدم از بهشت و هبوط به زمين از باب عقوبت و كيفر آدم نبود زيرا با ادلّه قطعيه و ثابت ميدانيم كه بر پيامبران ارتكاب گناه و قبيح هرگز روا نيست و هر كسى كه بر آنها انجام گناه را جائز دانسته آنها را درست نشناخته و بزرگترين دروغ را بخدا نسبت داده است.

بنا بر اين اخراج آدم از بهشت از اين جهت شد كه با خوردن ميوه آن درخت منهى، مصلحت تغيير يافت و حكمت و تدبير الهى ايجاب كرد كه آدم و حوا بزمين‌