روى تفضّل و لطف الهى بدون سبق عمل باشد بنا بر اين خلقت آدم در بهشت براى هميشه مانعى ندارد.

ولى ابو القاسم بلخى اين معنا را جايز نمى‌داند و ميگويد: بنا بر اين كه آدم و حوّاء در بهشت مخلوق شوند آيا مكلّف و موظّف بتكاليف و دستوراتى بودند يا نه اگر موظّف باشند چاره‌اى جز وجود جهان ديگر نيست تا وعد و وعيد بدان و اميد و بيم از آن ضامن اجراء آن دستورات و عمل بدان وظائف گردد.

و اگر مكلّف نباشند معنايش آن است كه خدا آنها را يله و رها بدون فائده آفريده باشد و اين محال است.

در پاسخ اين استدلال بايد گفت: چه مانعى دارد كه خداوند مردمى را در بهشت بيافريند و آنان را بمعرفت مجبور كند و به كار نيك و ترك زشتى‌ها وادارد و بطورى كه هر گاه نيّت كار زشت كنند آنان را از آن باز دارد همانطور كه خداوند، اطفال و غير مكلّفين را به بهشت داخل مى‌كند و بديهى است كه آنان مكلف نبوده‌اند تا بهشت پاداششان باشد

. [سوره البقرة (2): آيه 36]

(فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطانُ عَنْها فَأَخْرَجَهُما مِمَّا كانا فِيهِ وَ قُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‌ حِينٍ (36))

[ترجمه‌]

پس شيطان آنها را لغزاند از بهشت و از آن نعمت كه بودند آنها را بيرون آورد و ما گفتيم پائين برويد كه با هم دشمنيد و تا مدتى در زمين قرارگاه و بهره داريد (36).

شرح لغات‌

أزلّهما- لغزاند آنها، را از «زلّت» كه بمعناى لغزش و گناه است و با لغات:

«معصيت و سيّئه» بيك معنى مى‌باشد.

اهْبِطُوْا- پائين رويد از هبوط كه بمعناى از بالا بپائين آمدن است و گاهى بمعناى مكان گرفتن در جايى بكار ميرود مانند آيه كريمه‌(اهْبِطُوا مِصْراً)[1]

[1] آيه 61 از سوره بقره.