نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 137
آمده و گرفتار تكليف و مشقت گردند و لباس
بهشتى، از اندام آنان گرفته شده و آنچه را كه خداوند از روى تفضّل و لطف نه بعنوان
پاداش و استحقاق به آنها داده بود از آنها بگيرد تا امتحان، شديدتر شود همانطور كه
كسى را بى چيز ميكند پس از آنكه مدتى باو ثروت ميدهد و زندهها را ميميراند و مرد
سالم را بيمار ميسازد و پس از خوشىها، گرفتاريها ميدهد همه اينها بخاطر آزمايش
درون و بدست آمدن مقدار مقاومت و نيروى صبر اشخاص است.
با توجه به اينكه شيطان پس از سرپيچى از سجده بآدم از بهشت اخراج شد
و آدم و حوا در بهشت بودند چگونه شيطان توانست آنها را اغوا كند؟ ميگويند آدم به
نزديك درب بهشت ميآمد و ابليس از نزديك شدن به او ممنوع نبود لذا نزديك ميآمد و با
آدم سخن ميگفت (ابى على جبائى).
يا شيطان از زمين با آنها صحبت ميكرد به جملاتى كه آنها مىفهميدند و
يا بصورتهاى ديگر كه گفته شده است. بهر حال ظاهر قرآن اينست كه بطور مشافهه شيطان
با آدم و حوا سخن گفت و آنها را اغوا كرد.
(قُلْنَا اهْبِطُوا ...)- در اينكه چرا قرآن خطاب را
بصورت جمع آورده با اينكه مخاطب آدم و حوا بود وجوهى گفته شده است:
1- خطاب به آدم و حوا و ابليس متوجه است اين را «زجاج» و جماعتى از
مفسران اختيار كردهاند اگر چه ابليس قبلًا خارج شده بود ولى منافات ندارد كه گفته
شود بهمه آنها «بيرون رويد» همانطور كه مىگويند همه كسانى كه در زندان بودند
بيرون آمدند اگر چه بعضى جلوتر و بعضى دنبالتر اخراج شده باشند.
2- آدم و حوا و ذريه و فرزندان آنها.
3- منظور فقط آدم و حوا است و جمع آوردن آن روى عادت محاورات عربى
است كه اوّلين مرتبه جمع نزد آنها دو است همانطور كه آيه كريمه مىفرمايد: