حكم اذان قبل از طلوع فجر

جعفر سبحانى

چكيده:

نويسنده در سفرى به مكه و مدينه، شاهد اذان گفتن برادران اهل سنت، يك ساعت قبل از طلوع فجر بوده است و پس از آنكه علّت آن را از يكى از علماى بزرگ مكه جويا مى‌شود، وى به روايتى در صحيح بخارى استدلال مى‌كند كه بلال در عصر پيامبر (ص) قبل از طلوع فجر اذان مى‌گفته است. سپس نويسنده با بررسى روايت مورد اشاره و ديگر روايات اهل سنت، همچنين آراء فقيهان مذاهب اهل سنّت به اين نتيجه مى‌رسد كه اذان قبل از طلوع فجر در روايات، تنها در ماه رمضان اتفاق افتاده و براى بيدا كردن مردم و آمادگى براى نماز صبح و گرفتن روزه بوده است. بلكه از برخى روايات نتيجه مى‌گيرد كه عباراتى را كه بلال يا ابن امّ مكتوم پيش از طلوع فجر براى اين منظور به كار مى‌برده‌اند فقط فصولى از اذان بوده است. در نهايت نويسنده فتوا به جواز اذان قبل از طلوع فجر ـ به خصوص در غيرماه رمضان ـ را خلاف احتياط دانسته است.

كليد واژگان: سحر؛ طلوع فجر؛ اذان؛ بلال؛ ابن ام مكتوم؛ ماه رمضان.

در سال 1375 هـ . ق كه به زيارت خانه خدا مشرف شده بوديم در مكه و مدينه يك ساعت يا بيشتر قبل از طلوع فجر، صداى اذان بلند مى‌شد، در حالى كه اذان شرعى صبح، هنگام