نام دارد.

در هر يك از اين دو بخش از علم موسيقى، مبادى تصورى و تصديقى از علوم ديگر وام گرفته شده است كه برخى از آنها مربوط به علم رياضيات و برخى ديگر مربوط به علم فيزيك است؛ چه بسا از علم هندسه نيز در برخى موارد استفاده شود. (1)

از ديرباز براى ايجاد نغمه‌ها و آهنگ‌هاى موسيقى، آلات و ادوات متعددى با اشكال مختلف ساخته مى‌شده است كه نمونه‌اى از آنها عبارت است از: طبل، دايره، نى، سنج، جنك، سرنا، عود، رباب، تار و ارغنون. گفته شده كه كامل‌ترين اينها «عود» است. اين ابزار و همچنين غنا به مثابه يك صوت، جهت اهداف و اغراض مختلفى به كار مى‌رفته و مى‌رود كه موارد زير را مى‌توان از جمله آن اهداف نام برد:

برانگيختن اندوه مردم، تحريك جرأت و شجاعت جنگاوران به هنگام جنگ با هماوردان، آرام كردن دردهاى ناشى از مصائب و بيمارى‌ها، كم كردن مشقت كارهاى دشوار و آسان كردن تحمل آنها بر نفوس مانند آواى حُداء كه براى شتران مى‌خوانند و همچنين ترانه‌هايى كه بنّاها و كشاورزان به هنگام كار كردن، زمزمه مى‌كنند و آواهاى آهنگينى كه صيادان جهت به دام انداختن پرندگان و ماهيان به كار مى‌برند، حتى صفيرى كه شترداران براى ترغيب چارپايان به هنگام نوشيدن آب استفاده مى‌كنند، همگى لحن‌هايى از موسيقى براى مقاصد گوناگون هستند.

نغمه‌هايى كه در عروسى‌ها، مهمانى‌ها، مجالس عيش و عشرت، محافل مختلط و ميكده‌ها به كار مى‌رود نيز از اين قبيلند.

پس از مقدمه فوق اين نكته ضرورى است كه ميان فقهاى بزرگ، هيچ اختلافى در اين مسأله وجود ندارد كه خريد و فروش، اجاره و هر نوع معامله بر