نام کتاب : در جستجوي عرفان اسلامي نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 128
احتمالى است كه به هيچ وجه در مورد ذات اقدس الهى فرض ندارد. خداوند براى نشان دادن راه و هدايت انسانها هيچ بخلى ندارد. انبيا نيز كه رسالت رساندن اين هدايت به بشر را دارند همگى معصومند و در انجام اين رسالت هيچ كوتاهى و تقصيرى نكردهاند. چنين نبوده كه انبيا به دليل روابط دوستانه و خويشاوندى، پيامهاى الهى را تنها به برخى بندگان اختصاص داده و ديگران را محروم كرده باشند!
البته همچنان كه اشاره كرديم، معارف الهى داراى مراتب مختلفى است و هر كسى ظرفيت درك هر معرفتى را ندارد. اين مطلبى است مسلّم و در جاى خود محفوظ؛ ولى كسانى كه ظرفيت رسيدن به كمال را داشته باشند، بايد متناسب با ظرفيتشان راه رسيدن به آن كمال در اختيارشان قرار گيرد.
همچنين گرچه در مورد انبيا وارد شده است كه:
اِنّا مَعاشِرَ الاَْنْبِياءِ نُكَلِّمُ النّاسَ عَلى قَدْرِ عُقُولِهِمْ؛[1] ما پيامبران با مردم به اندازه فهمشان سخن مى گوييم؛
اما معناى اين سخن اين نيست كه راههاى تقرب را از مردم مخفى كرده و تنها به برخى نشان داده باشند. آنان مطالب را به صورتى بيان كردهاند كه هر كس به اندازه فهم خود مىتواند از آن استفاده كند. به عبارت ديگر، راه را به گونهاى نشان دادهاند كه هر كس بتواند به قدر همتش در آن به پيش برود. طبيعى است كه هر كس همت عالىتر و بيشترى داشته باشد در اين مسير بيشتر به پيش خواهد رفت و به مدارج بالاتر و مهمترى از كمال دست خواهد يافت.
از همينجا سرّ وجود دو دسته آيات و روايات «محكم» و «متشابه» و نيز اينكه قرآن و روايات «ظاهر» و «باطن» دارند روشن مىشود. سرّ اين امر آن است كه افرادى كه صلاحيت دارند و اهل دقت و تأمل هستند، بتوانند از آن معارف عميق و ژرف استفاده