ما هر قدر درصدد شناسايي نعمت‌هاي خداوند برآييم، بخش اندکي از آنها را مورد شناسايي قرار مي‌دهيم، تازه شناخت ما به آن بخش از نعمت‌ها نيز ناقص خواهد بود و به‌هيچ‌وجه نمي‌توانيم همه نعمت‌هايي که خداوند در پيرامون ما قرار داده و همچنين امکانات و نعمت‌هايي را که در بدن و وجود ما قرار داده بشناسيم و در نتيجه شکر آن نعمت‌هاي بي‌کران از ما ساخته نيست و ما در مقام شکر مي‌توانيم از بخشي از نعمت‌هاي خدا که مورد شناسايي ما قرار گرفته، آن هم به نحو ناقص، شکرگزاري کنيم و از به جا آوردن حق شکرگزاري از يک نعمت نيز عاجزيم. بايسته است که در راستاي شکرگزاري از نعمت‌هايي که امکان شناسايي آنها براي ما فراهم است، از علوم مربوطه استفاده کنيم و حتي­الامکان شناخت فعاليت‌هاي فيزيولوژيک بدن و فعاليت‌هاي اندام و تعاملات آنها با يکديگر و فعاليت‌هاي روحي و رواني انسان و نيز شناخت ويژگي‌ها و خواص پاره‌اي از نعمت‌هايي را که مورد استفاده ما قرار مي‌گيرد براي خود فراهم سازيم. در نظر داشته باشيم که دفع بلاها و حوادث ناگوار و فرشتگاني که خداوند آنان را مأمور کرده که از ما محافظت کنند نيز از نعمت‌هاي الاهي به شمار مي‌روند و ما کمتر به آنها توجه داريم و بابت آنها از خداوند تشکر نمي‌کنيم و حضرات ائمه معصوم(عليهم السلام) در بسياري از دعاها از جمله، در دعاي جوشن صغير، دعاي افتتاح و دعاي ابوحمزه ثمالي ما را به بلاهايي که خداوند از ما دفع کرده است توجه داده‌اند.

ضرورت توجه ويژه به نعمت‌هاي معنوي و شکرگزاري آنها

شايسته است که ما با فراغت بال و در محيطي آرام، لختي به تفکر درباره نعمت‌هاي خداوند بپردازيم و فهرستي از نعمت‌هاي خداوند تهيه کنيم و پيوسته در هر فرصتي که به هريک از آنها توجه يافتيم به حمد و سپاس خداوند بپردازيم. در اين صورت ما ادب بندگي و شکرگزاري از معبود را به جا آورده‌ايم و اندکي از نعمت‌هاي خدا را پاس