نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 215
انسان را مىتوان تصور كرد؛ آن هم انسانى كه يك عمر در اختيار يك فرد قرار مىگيرد تا او از كار، توانايىها، مهارتها و هنرهايش استفاده كند. كسى كه مىخواهد صد برده آزاد كند مسلّماً بايد توانايى اين كار را از لحاظ مادى داشته باشد. حضرت امام حسن(عليه السلام)در طول عمر شريفشان چندين بار ثروت خود را بين فقرا تقسيم كردند؛ نصف براى خودشان و نصف ديگر براى فقرا. اينطور نبود كه همه امامان(عليهم السلام) به اصطلاح به يك لقمه نان جو محتاج باشند و شب با شكم گرسنه سر بر بالين بگذارند. درست است كه آنها كم استفاده مىكردند، اما اين به معناى فقر و تنگدستى ائمه(عليهم السلام)نيست.
بنابراين، اگر پرسش اين است كه آيا اسلام مىخواهد ثروت دنيا در دست مسلمانها باشد، پاسخ مثبت است. هيچگاه اسلام نمىخواهد مسلمانها خوار و زبون، گرسنه، عقبافتاده و توسرى خور باشند. كار كردن، توليد ثروت كردن، مالك ثروت شدن و ثروت را در راه خدا صرف كردن يك مسأله است، و دلبستگى به مال دنيا و اهميت دادن به دنيا در مقابل آخرت مسألهاى ديگر. اتفاقاً يكى از نظريههايى كه امروزه در مسايل اجتماعى و اقتصادى مطرح مىباشد، اين است كه از جمله عوامل پيشرفت صنعت در دنيا اين بوده كه مسيحيان مخلص و مؤمن، كم مصرف مىكردند و زياد پسانداز مىنمودند. اين اموال پسانداز شده موجب گرديد تا سرمايههاى فراوانى پديد آيد و صنايع بزرگى شكل گيرد. آقاى ماكس وبر در اين زمينه كتابى نوشته ودرآن روند شكلگيرى سرمايهدارى در اروپا را تشريح كرده است. او يكى از دلايل رواج سرمايهدارى را در غرب «اخلاق پروتستان» مىداند؛ يعنى روحيهاى كه باعث مىشد مردم زياد كار و كم مصرف كنند. البته درصدد اين نيستم كه بگويم آيا اين توجيه درست است يا خير، بلكه اجمالا مىخواهم بگويم كسانى هم هستند كه فكر مىكنند كم مصرف كردن موجب رشد اقتصادى مىشود. البته نظرياتى عكس آن هم وجود دارد.
در هر حال سخن در اين است كه نداشتن ثروت، زبونى و پستى و حقارت يك مطلب است و داشتن عزت نفس، بىاعتنايى به دنيا، پارسايى، پيراستگى و وارستگى مطلب ديگرى است. ممكن است كسانى نان شب هم نداشته باشند، اما دنياپرست باشند. كسانى هم ممكن است ثروت دنيا را در اختيار داشته باشند، اما طالب آخرت و دشمن دنيا باشند؛ آنطور كه اهل بيت(عليهم السلام)و تربيتيافتگان راستينشانبودند. توصيهها و سفارشهايى كه در اسلام درباره
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 215