مطرح ميشود كه آيا نداشتن اميد به لقاي الهي ويژه كساني است كه به وجود پروردگار و يا به روز قيامت و محشر باور ندارند، يا كساني كه قيامت را باور دارند نيز ممكن است اميدي به ملاقات با خدا نداشته باشند. البته اصل اعتقاد به معاد كه با براهين و دلايل عقلي ثابت شده و امري تعبدي نيست، ملاقات با خدا در قيامت را ثابت نميكند و اين مسأله معمولاً با گزارههاي نقلي از جمله آيات قرآن ثابت شده است؛ همانند اين آيه كه ميفرمايد:
«وَاعْلَمُواْ أَنَّكُم مُّلاَقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِين؛[1] و بدانيد كه او را ديدار خواهيد كرد و مؤمنان را (به اين ديدار) مژده ده».
با توجه به اينكه ملاقات با خدا ملازم با حشر در قيامت است و براي همه مؤمنان و كافران تحقق مييابد، چگونه ممكن است انسان اميدي به ملاقات با خدا در روز قيامت نداشته باشد؟ براي رسيدن به پاسخ اين پرسش لازم است بدانيم واژه «ظن» گاهي در معناي احتمال راجح كه به مرز علم نميرسد و گاهي به معناي مطلق احتمال راجح كه شامل علم نيز ميشود به كار ميرود. ظن و احتمال وقوع رخدادي هر اندازه قويتر باشد، تأثير بيشتري در نفس دارد و از اين رو، ظن به وقوع امري در آينده همراه و ملازم با اميد به آن امر است؛ براي نمونه، در برنده شدن دو گروهي كه مسابقه فوتبال شركت كردهاند و از ويژگيهاي آنها اطلاعي نداريم و نميدانيم مهارتهاي كدام گروه بيشتر است و كدام گروه بيشتر تمرين كرده است، ترديد داريم و احتمال پيروزي هر