آيا مسلمانها مكلّفند كه هم با كسانى بجنگند كه به خداى متعال و روز قيامت ايمان ندارند و تحريمهاى خداى متعال و پيامبر گرامىاش را به چيزى نمىگيرند، و هم با گروهى از اهل كتاب كه پيرو دين حق نيستند؟ يا اين كه وظيفه آنان نبرد با آن گروه از اهل كتاب است كه به مبدأ و معاد باور ندارند، محرّمات شرعى و الهى را رعايت نمىكنند و تابع دين حق نيستند؟ پاسخ اين پرسش بستگى دارد به اين كه جملات مختلف آيه شريفه را چگونه معنا كنيم.
يك نظر اين است كه در آيه شريفه، جمله «الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْاخِرِ وَ لا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللّهُ وَ رَسُولُهُ» به يك گروه اشاره دارد و جمله «وَ لا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ»، به گروهى ديگر. نظر ديگر اين است كه همه آيه از صدر تا ذيل و همه جملات مختلف آن، تنها به يك گروه اشاره دارد.
روشن است كه اگر نظر اول را بپذيريم، آيه هم به كفار و مشركان نظر دارد و هم به گروهى از اهل كتاب؛ اما طبق نظر دوم فقط گروهى از اهل كتاب مد نظر آيه شريفه خواهند بود.
در هر صورت، پذيرش هر يك از اين دو نظر، به مطلبى كه ما مىخواهيم از آيه استفاده كنيم خللى وارد نمىكند. بر اساس هر دو نظر مذكور، آن چه كه قدر مسلّم از اين آيه استفاده مىشود اين است كه جنگ با اهل كتاب مشروع است و تا زمانى كه تن به حكومت حق ندهند اين حكم پا برجا است. تنها زمانى اين حكم لغو مىشود كه آنان به دين حق درآيند و يا به حكومت اسلامى جزيه بپردازند و در برابر مسلمانان از برترى جويى و تفوّق طلبى دست بردارند.