شده است‌. مانند روز عید قربان و روز عاشورا‌. گفتنی است، حجر اسماعیل و مقام ابراهیم در کنار کعبه را نیز می‌توان از زمره بناهای یادبود دانست که در قالب آیین دینی حج مورد توجّه قرار می‌گیرند.

•آگاهی مسلمانان از احاطه‌ی خشکی‌های زمین با دریا در سده‌ی دوم

قرآن کریم بخش‌های مهمّ داستان توفان نوح را نقل کرده است‌. از آن جمله جوشیدن آب از زمین و باریدن باران شدید که منجر به پوشیده شدن سطح زمین از آب شد و در نهایت به پایان توفان و فرو نشستن آب‌های فروان موجود بر سطح زمین‌، چنین اشاره کرده است‌.

«وَ قیلَ یا أَرْضُ ابْلَعی‌ ماءَک وَ یا سَماءُ أَقْلِعی‌ وَ غیضَ الْماءُ وَ قُضِی الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِی‌.»[345]

و گفته شد:

«اى زمین، آبت را فرو بر! و اى آسمان، خوددارى کن! و آب فرو نشست و کار پایان یافت و (کشتى) بر (دامنه کوه) جودى، پهلو گرفت‌.»

در تفسیر این آیه و این که چگونه سطح خشکی‌، از آب‌های فراوان توفان خالی شد. روایاتی وجود دارد که نکته‌ی مورد توجّه ما در آن‌ها قرار دارد‌. این روایات تصریح دارند که مقداری از آب‌ها در زمین فرو رفت و باقی در اطراف خشکی‌ها به شکل دریا در آمدند. این روایات در حقیقت به احاطه‌ی دریاها بر خشکی‌ها اشاره دارند و این‌که آب‌های حاصل از بارش در آن توفان در مناطق گود و پست اطراف خشکی‌های امروزی(قارّه‌ها) جمع شده‌اند و دریاها و اقیانوس‌ها را تشکیل داده‌اند‌.

این‌گونه اطّلاعات در روایات یاد شده، حتّی اگر انتسابشان به معصومانF قابل اثبات نباشد، باز دارای ارزش تاریخی هستند؛ زیرا گویای آنان است که مسلمانان در سده‌های دوم و سوم از نحوه‌ی جغرافیای کره زمین؛ یعنی، احاطه‌ی دریاها‌، بر خشکی‌ها آگاهی داشتند‌. در ذیل متن دو روایت از این دسته روایات آمده است:

[345]. سوره هود، آیه44.