«و اینچنین مردم را متوجّه حال آنها کردیم
تا بدانند که وعدهی خداوند (دربارهی رستاخیز) حق است و در
پایان جهان و قیام قیامت شکّى
نیست! در آن هنگام که میان خود دربارهی کار
خویش نزاع داشتند، گروهى مىگفتند: «بنایى بر آنان بسازید (تا
براى همیشه از نظر پنهان شوند! و از آنها سخن نگویید که)
پروردگارشان از وضع آنها آگاهتر است!»؛ امّا آنها که از رازشان آگاهى
یافتند (و آن را دلیلى بر رستاخیز دیدند) گفتند: «ما
مسجدى در کنار (مدفن) آنها مىسازیم (تا خاطرهی آنان فراموش
نشود.)»
امروزه از امور
فرهنگی رایج در بین ملّتها، ساخت بنای یادبود است. هدف از
بنای چنین سازههایی، زنده شدن یاد
وقایع و شخصیّتهای مهم و تأثیرگذار در سرنوشت ملّتهاست.
بناهای یادبود، یادوارههای
همیشگی برای زنده نگهداشتن امور مهم در ذهن بشر هستند و در راهنمایی
جوامع به مسیرهای درست زندگی، نقش بهسزایی
دارند. سپاسگزاری از تلاش نقشآفرینان ملّتها نیز از
کارکردهای دیگر این اقدام فرهنگی است. این امر
هرچند در دوران معاصر بیشتر بهچشم میخورد؛ امّا بدان معنا
نیست که پیشینهای ندارد؛ بلکه در بین ملّتها و تمّدنهای
گذشته کموبیش رواج داشته است. اهرام ثلاثه را میتوان در زمرهی
بناهای یادبود تمّدن باستانی مصر در دانست.
از مضمون آیهی
یادشده و احادیث مربوط به مساجد چنین برمیآید که
بناهای یادبود باید در راستای یاد خدا و
معنویّات باشند؛ در عین آنکه بنای یادبود واقعه یا
شخصیّتهای خاصّی هستند، این
امر در یادبودهای زمانی نیز خواسته شده و از اینرو
از آنها به عنوان ایّامالله یاد
[344]. من لا یحضره الفقیه، ترجمهی غفارى، ج1، ص350.
نام کتاب : حدیث حوزه نویسنده : حدیث حوزه جلد : 2 صفحه : 146