روایت اوّل

تفسیر العیّاشی:

عن إبراهیم ‌بن أبی‌العلا عن غیر واحد عن أحدهما قال: لما قال الله: (یا ارض ابلعی مائک و یا سماء اقلعی) قالت الأرض: إنما أمرت ان أبلع مائی انا فقط و لم امر ان أبلع ماء السماء‌، قال: فبلعت الأرض ماءها و بقى ماء السماء فصیر بحرا حول الدنیا‌.[346]

ابراهیم ‌بن ابی‌العلاء از یکی از دو امام باقر و یا صادقH نقل کرده که وقتی خداوند به زمین امر کرد، آب‌های جوشیده از خودش را فرو برد، زمین چنین کرد؛ امّا آبی که از آسمان باریده بود، باقی ماند که در اطراف دنیا (خشکی‌ها و مناطق قابل سکونت بشر) به ‌صورت دریا در آمد‌.

روایت دوم

تفسیر القمی:

«حدثنی أبی عن صفوان عن أبی‌بصیر عن أبی‌عبداللَّهB قال... فبلعت الأرض ماءها فأراد ماء السماء أن یدخل فی الأرض فامتنعت الأرض من قبولها و قالت إنما أمرنی الله عزّوجلّ أن أبلع مائی فبقی ماء السماء على وجه الأرض و استوت السفینة على جبل الجودی و هو بالموصل جبل عظیم، فبعث‌ الله جبرئیل فساق الماء إلى البحار حول الدنیا‌.»[347]

ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل کرده که وقتی زمین پس از توفان نوح‌، آب جوشیده از خود را فرو برد، آب‌های باریده از آسمان را نپذیرفت؛ از این‌رو، این آب‌های آسمان روی زمین باقی ماند و جبرئیل آن‌ها را به طرف دریاهای اطراف خشکی‌ها راند‌.

چنان‌که از متن هر دو روایت بر می‌آید نسبت به «احاطه‌ی زمین و مناطق خشکی با آب دریاها و اقیانوس‌ها» آگاهی وجود داشته است‌.

[346]. تفسیر العیّاشی، ج2، ص149، ح33.

[347]. تفسیر القمی، ج‌1، ص327، ح6.