و إن كان ذو عسرة فنظرة إلى‌ ميسرة و أن تصدّقوا خير لّكم إن كنتم تعلمون. [1]

بقره (2) 280

2) تنگدستى بدهكار، سبب استحقاق وى براى استفاده از سهم غارمين:

وإن كان ذو عسرة فنظرة إلى‌ ميسرة .... [2]

بقره (2) 280

3) لزوم مهلت دادن به بدهكار تنگدست تا هنگام پرداخت بدهى خويش به سهولت:

وإن كان ذو عسرة فنظرة إلى‌ ميسرة ....

بقره (2) 280

اعلم---) عليم‌

اعلى---) على‌

اغوا---) ضلالت‌

افتا---) فتوا

افترا

افترا (از فرى) در لغت به معناى جعل و ساختن‌دروغ است‌ [3] كه با نسبت دادن سخن يا فعل ناحق يا صفت نادرست به ديگرى تحقّق مى‌يابد؛ هر چند اين نسبت دادن برخاسته از اعتقاد افترا زننده باشد. در اين مدخل از واژه‌هاى «فرى» و «بهت» و مشتقات آن دو و جملات مفيد معناى افترا استفاده شده است.

اهمّ عناوين: افترا به انبيا، افترا به خدا، افترا به زنان عفيف، افترا به محمد (ص)، افترا به موسى (ع)، افترا به يوسف (ع)، افترازنندگان.

افترا به ابراهيم (ع)

1) متّهم شدن ابراهيم (ع) به بازى‌گرى از سوى بت‌پرستان قومش:

ولقد ءاتينآ إبرهيم رشده من قبل وكنّا به علمين‌* قالوا أجئتنا بالحقّ أم أنت من اللَّعبين.

انبياء (21) 51 و 55

2) يهودى يا نصرانى بودن، از افتراهاى يهوديان و نصرانيان به ابراهيم (ع):

أم تقولون إنّ إبرهيم وإسمعيل ... كانوا هودا أو نصرى‌ قل ءأنتم أعلم أم اللَّه ....

بقره (2) 140

يأهل الكتب لم تحآجّون فى إبرهيم ...* ما كان إبرهيم يهوديًّا ولا نصرانيًّا ولكن كان حنيفا مّسلما ....

آل‌عمران (3) 65 و 67

[1] امام صادق (ع) درباره «و إن كان ذو عسرة ...» فرمود: اگر دانستيد كه تنگدست است از حق خود بگذريد كه آن، براى شما بهتر است. (نورالثقلين، ذيل آيه)

[2] از امام رضا (ع) درباره حد و حدود «و إن كان ذوعسرة فنظرة إلى‌ ميسرة» سؤال شد. حضرت فرمود: اگر شخص تنگدست مال خود را در راه اطاعت خدا خرج كرده باشد به او مهلت داده مى‌شود تا خبرش به امام (حاكم) برسد؛ در اين صورت حاكم بايد بدهى او را از سهم غارمين بپردازد. (نورالثقلين، ذيل آيه)

[3] لسان‌العرب.