وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ ... [1]

زمر (39) 60

وَ جَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبادِهِ جُزْءاً إِنَّ الْإِنْسانَ لَكَفُورٌ مُبِينٌ‌ وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِما ضَرَبَ لِلرَّحْمنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ‌ وَ جَعَلُوا الْمَلائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبادُ الرَّحْمنِ إِناثاً أَ شَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهادَتُهُمْ وَ يُسْئَلُونَ‌ وَ قالُوا لَوْ شاءَ الرَّحْمنُ ما عَبَدْناهُمْ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ.

زخرف (43) 15 و 17 و 19 و 20

صورت اهل‌كتاب‌

25. تهديد اهل‌كتاب به نابود كردن صورتهاى آنان، در صورت ايمان نياوردن به قرآن:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى‌ أَدْبارِها ... [2]

نساء (4) 47

صورت بدكاران‌

26. به رو افتادن بدكاران در آتش دوزخ، كيفر اعمال زشت آنان:

وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.

نمل (27) 90

27. صورت بدكاران در قيامت، گردآلود، غبار گرفته و سياه:

إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوؤُا وُجُوهَكُمْ وَ لِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَما دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ لِيُتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبِيراً.

اسراء (17) 7

وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ.

عبس (80) 40-/ 42

نيز--) همين مدخل، صورت گناهكاران‌

صورت به زيرانداختن‌

28. تشبيه كافر (در تشخيص ندادن حق و باطل) به شخص صورت به زيرانداخته:

أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‌ وَجْهِهِ أَهْدى‌ أَمَّنْ‌ ... [3]

ملك (67) 22

29. به زيرانداختن صورت، هنگام راه رفتن، سبب اختلال در حركت و راه رفتن:

أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‌ وَجْهِهِ أَهْدى‌ أَمَّنْ‌ ....

ملك (67) 22

30. مساوى نبودن راه رفتن شخص صورت به زيرانداخته، با راه رفتن شخص راست قامت:

أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‌ وَجْهِهِ أَهْدى‌ أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ.

ملك (67) 22

[1] . مقصود از «كذبوا على اللّه» افتراى بر خدا با نسبت دادن شريك و فرزند به اوست. (التّفسير المنير، ج 24، ص 43؛ زبدةالتّفاسير، ج 6، ص 96)

[2] . «طمس» از بين بردن اثر چيزى و محو آن است (مفردات، ص 524، «طمس») طمس وجوه، يعنى نابود كردن چشم، ابرو، دماغ و دهان. (الكشّاف، ج 1، ص 518). درباره طمس وجوه، احتمالات ديگرى نيز در تفاسير آمده است. (الكشّاف، ج 1، ص 518-/ 519؛ الميزان، ج 4، ص 367)

[3] . «كب» افتادن چيزى به رو و صورت است. «اكباب» يعنى به رو انداختن؛ (مفردات، ص 695، «كب») يعنى همان طور كه شخص كه روى خود را در مسيرى به زير انداخته و توجّهى به روبه‌رو و چپ و راست خود ندارد شخص كافر نيز هيچ توجّهى به اطراف خود و اينكه چه چيزى حق است يا باطل ندارد. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 493)