صدا در نماز

24. لزوم جهر صدا در برخى نمازها و اخفات آن در برخى ديگر:

... وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِكَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا. [1]

اسراء (17) 110

25. جايز نبودن خواندن نماز با صداى بلند يا با صداى بسيار آهسته:

... وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِكَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا.

اسراء (17) 110

26. پيامبر صلى الله عليه و آله موظّف به رعايت اعتدال در قرائت نماز و پرهيز از آواز بلند يا با صداى بسيار آهسته:

... وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِكَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا.

اسراء (17) 110

27. لزوم گوش دادن به صداى قرائت قرآن، هنگام قرائت آن در نماز جماعت:

وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. [2]

اعراف (7) 204

صداى آهسته‌

28. شنيده نشدن هيچ صدايى در قيامت از انسانها، به جز صداى آهسته و پنهانى:

يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لا عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ الْأَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً. [3]

طه (20) 108

29. بر زبان آوردن گفته‌ها از سوى حاضران در محشر، در روز قيامت با صدايى آهسته:

يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لا عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ الْأَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً.

طه (20) 108

30. پايين آمدن و آهسته شدن صداها در قيامت، به علت عظمت آن روز:

يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لا عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ الْأَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً.

طه (20) 108

31. آهسته كردن صدا هنگام سخن گفتن، سفارش لقمان به پسرش:

وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَ‌ ...

... وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ.

لقمان (31) 13 و 19

32. آگاهى خداوند به سخنان بيان شده با صداى آهسته:

عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ ... سَواءٌ مِنْكُمْ مَنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَ مَنْ جَهَرَ بِهِ‌ ....

رعد (13) 9 و 10

وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى‌.

طه (20) 7

[1] . احتمال دارد مقصود از آيه اين باشد كه نه در همه نمازها صدا را بلند و نه در همه آنها صدا را آهسته كن؛ بلكه برخى نمازها را با صداى بلند (جهر) و برخى را با صداى آهسته (اخفات) قرائت كن. (الكشّاف، ج 2، ص 701) اين معنا با آنچه در سنّت ثابت شده كه در بعضى فرايض يوميّه مانند صبح و مغرب و عشا جهر در قرائت لازم است و در غير آنها اخفات، مناسب‌تر مى‌باشد. (الميزان، ج 13، ص 226)

[2] . «أنصات» يعنى گوش دادن به صدا و ساكت بودن. (مفردات، ص 496، «صوت») اينكه در چه وقتى استماع قرآن لازم است اختلاف وجود دارد: در نماز جماعت، هنگام خطبه جمعه، در هر دو؟ شيخ طوسى ديدگاه اوّل را ترجيح داده و گفته: استماع در غير نماز، مستحبّ است. (مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 791)

[3] . «همس» صداى آهسته است. (مفردات، ص 846، «همس»)