3. قوم تُبَّعْ‌

14. بهره‌مندى قوم تُبّع و اقوام پيشين از خير (فراوانى نعمت و اموال)، بيش از بهره‌مندى مشركان مكّه:

إِنَّ هؤُلاءِ ... أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌ ....

دخان (44) 34 و 37

4. قوم شعيب‌

15. برخوردارى قوم شعيب، از خير (نعمت و دارايى) در دنيا:

... وَ لا تَنْقُصُوا الْمِكْيالَ وَ الْمِيزانَ إِنِّي أَراكُمْ بِخَيْرٍ ... [1]

هود (11) 84

5. مشركان مكّه‌

16. بهره‌مندى مشركان مكّه از خير (فراوانى نعمت و اموال)، كمتر از بهره‌مندى قوم تبّع و اقوام پيش از آنان:

إِنَّ هؤُلاءِ ... أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌ ....

دخان (44) 34 و 37

6. مؤمنان قوم نوح‌

17. گمان اشراف كافر قوم نوح، بر شأنيّت نداشتن مؤمنان تهيدست، براى بهره‌مندى از خير:

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً ... فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ‌ ... وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ وَ ما نَرى‌ لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ‌ ... وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً ....

هود (11) 25 و 27 و 31

18. آگاهى خداوند، از بهره‌مندى مؤمنان تهيدست قوم نوح از خير:

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً ... وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ‌ ....

هود (11) 25 و 31

19. نسبت بهره‌مند نبودن مؤمنان قوم نوح از خير، موجب قرارگرفتن در زمره ظالمان، ازديدگاه نوح عليه السلام:

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً ... فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ‌ ... وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ وَ ما نَرى‌ لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ‌ ... وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً ... إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ.

هود (11) 25 و 27 و 31

بهره‌مندى از خير

20. عبادت خدا، با انگيزه بهره‌مندى از آسايش و خير دنيا، موجب خسران در دنيا و آخرت:

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ‌ ... خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ. [2]

حج (22) 11

آثار بهره‌مندى از خير

1. اطمينان‌

21. بهره‌مندى از خير (سود مادى)، موجب اطمينان قلب برخى از افراد سست ايمان:

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى‌ وَجْهِهِ‌ ....

حج (22) 11

[1] . بنا بر قولى مراد از «خير»، وسعت روزى، مال و ثروت است، در نتيجه معنا چنين مى‌شود: شما داراى مال و ثروتيد، پس بهانه‌اى نيست كه به كم‌فروشى و مانند آن روى آوريد. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 285)

[2] . آيه درباره گروهى از اعراب نازل شد كه اگر يكى از آنان بدنش سالم مى‌شد و اسبش مى‌زاييد و همسرش پسر مى‌آورد و مال و دامهايش فراوان مى‌شد مى‌گفت: من از زمانى كه داخل اين دين شدم جز خير نديدم، و اگر بر عكس مى‌شد مى‌گفت: جز بدى چيزى نديدم. (الكشّاف، ج 3، ص 149)