آيۀ مورد بحث به ذكر يكى از مسائل مربوط به معاد مى‌پردازد و آن مسئله رحمت و عذاب است،مى‌گويد:«او در قيامت هركس را بخواهد(و مستحق بداند)مجازات مى‌كند و هركس را بخواهد مورد رحمت قرار مى‌دهد و به‌سوى او بازگشت مى‌كنيد»وَ إِلَيْهِ تُقْلَبُونَعنكبوت21/.

در اين جا اين سؤال پيش مى‌آيد كه چگونه اوّل سخن از عذاب و رحمت مى‌گويد و بعد سخن از بازگشت مردم به‌سوى او،در حالى كه قضيه برعكس است،نخست مردم در پيشگاه او حاضر مى‌شوند و بعد مشمول رحمت يا عذاب مى‌گردند و شايد همين امر سبب شود كه بعضى اين عذاب و رحمت را عذاب و رحمت دنيا بدانند.

در پاسخ مى‌گوييم:عذاب و رحمت به قرينۀ آيات قبل و بعد،ظاهرا همان عذاب و رحمت قيامت است و جملۀ«إِلَيْهِ تُقْلَبُونَ»مى‌تواند اشاره به دليل آن باشد،يعنى چون بازگشت همۀ شما به‌سوى اوست و حساب و كتابتان نزد او،پس عذاب و رحمت نيز در اختيار او و با ارادۀ اوست.

اين معنى نيز بعيد نيست كه عذاب و رحمت در اين آيه مفهوم وسيعى داشته باشد كه عذاب و رحمت دنيا و آخرت را شامل شود.

اين تعبير ممكن است اشاره به اين نكته نيز بوده باشد كه در سراى آخرت انسان آن‌چنان دگرگون و زير و رو مى‌شود كه باطنش ظاهر مى‌گردد و اسرار درونش آشكار،و به اين ترتيب معنى آيۀ 9 سورۀ طارق:يَوْمَ تُبْلَى السَّرٰائِرُ«روزى كه اسرار درون آشكار مى‌شود»را تداعى مى‌كند.(ج 238/16-239.)

تَقَلُّب:(شعراء219/.)[*]

به معنى«گردش و حركت و از حالى به حالى منتقل شدن»است.

[*]اَلَّذِي يَرٰاكَ حِينَ تَقُومُوَ تَقَلُّبَكَ فِي السّٰاجِدِينَ .«همان خدايى كه تو را به هنگامى كه برمى‌خيزىمى‌بيند و حركت و گردش تو را در ميان سجده‌كنندگان مشاهده مى‌كند»شعراء218/-219.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3