به معنى«تاريكى شب»است و آيه دربارۀ خروج لوط پيامبر در دل
تاريكى شب از ميان قوم تبهكارش مىباشد و از آنجا كه بايد گروه اندك
مؤمنان(خانوادۀ لوط بجز همسرش)از مهلكه و عذاب الهى جان به سلامت برند دستور
لازم را به لوط چنين دادند:
«شبانه هنگامى كه چشم مردم گنهكار در خواب است و يا مست شراب و
شهوت، خانوادهات را بردار و از شهر بيرون شو»فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ
اللَّيْلِحجر65/.
مرحوم طبرسى در مجمع البيان مىگويد:گويا«قطع»جمع«قطعه»است و به
همين دليل از اين تعبير در آيۀ فوق گذشتن قسمت عمدۀ شب را فهميده
است؛ولى از گفتۀ راغب در مفردات برمىآيد كه«قطع»به معنى«قطعه»و مفرد است.
امّا بسيارى از مفسران اين كلمه را به معنى اواخر شب و هنگام سحر
گرفتهاند،شايد اين تفسير به خاطر بعضى ديگر از آيات قرآن است كه صريحا
دربارۀ آل لوط مىگويد:
...نَجَّيْنٰاهُمْ
بِسَحَرٍ.«ما آنان را سحرگاهان نجات بخشيديم»،(قمر34/).
يعنى در همان هنگام كه شهوتپرستان آلوده دامان در خواب غفلت
فرورفته بودند و مستى شراب و غرور و شهوت در وجودشان به هم آميخته بود و شهر براى
خارج شدن خاندان لوط كاملا آماده بود خارج شدند.
و عجب اين كه شروع مجازات كوبندۀ آنها نيز در هنگام صبح،وقت
طلوع آفتاب بود و شايد انتخاب اين وقت به خاطر آن بوده است كه گروه مهاجم هنگامى
كه نابينا شدند و به خانههاى خود بازگشتند كمى در فكر فرورفتند و بههمينجهت آن
شب را به آنها مهلت داد شايد توبه كنند و بازگردند و در مقام جبران برآيند.
[*]فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ
بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ ...«بنابراين خانوادهات را در تاريكى(اواخر)شب با
خود بردار و ازاين جا ببر...»حجر65/.
نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 714