بعضى از مفسّران اهل سنّت،مانند نويسندۀ المنار چون«ذى القربى»را همۀ خويشاوندان دانسته است،براى پاسخ اشكال فوق به دست و پا افتاده و براى حكومت اسلامى پيامبر(ص)تشريفاتى قائل شده و او را موظف دانسته كه قوم و قبيله خويش را به‌وسيلۀ اموال گرد خود نگاه دارد،روشن است كه چنين منطقى به‌هيچ‌وجه با منطق حكومت جهانى و انسانى و حذف امتيازات قبيلگى سازگار نيست.(ج 174/7.)

آيۀ:وَ آتِ ذَا الْقُرْبىٰ حَقَّهُ ...و مسئله فَدَك:(اسراء26/.)[*]

در اين كه منظور از«ذى القربى»در آيۀ شريفه،همۀ خويشاوندان است يا خصوص خويشاوندان پيامبر(ص)،(زيرا مخاطب در آيه اوست)در ميان مفسّران گفتگوست.

در احاديث متعددى كه بحث آن خواهد آمد مى‌خوانيم كه اين آيه به ذوى‌القرباى پيامبر(ص)تفسير شده و حتّى در بعضى از آنها مى‌خوانيم كه به داستان بخشيدن سرزمين فَدَك به فاطمۀ زهرا(ع)نظر دارد[**].

ولى بايد توجه داشت كه اين گونه تفسيرها مفهوم وسيع آيات را محدود نمى‌كند و در واقع بيان مصداق روشن و واضح آن است.

خطاب به پيامبر(ص)در جملۀ«وَ آت»دليل بر اختصاص اين حكم به او نيست،زيرا ساير احكامى كه در اين سلسله آيات وارد شده،مانند نهى از تبذير و يا مداراى با سائل و مستمند و يا نهى از بخل و اسراف،همه به صورت خطاب به پيامبر(ص)ذكر شده،

[*]وَ آتِ ذَا الْقُرْبىٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لاٰ تُبَذِّرْ تَبْذِيراً.«و حق نزديكان را بپرداز و(همچنين)مستمند و واماندۀ در راه،و هرگز اسراف و تبذير مكن»اسراء26/.

[**] به استناد همين احاديث و تفاسير،مناسب ديديم كه دربارۀ«فدك»و ارتباط اين واژه با آيۀ شريفه بهبحث مختصرى بپردازيم،اگرچه واژۀ«فدك»به عنوان مفردات قرآن صراحة در آيه نيامده،لكن توضيح آنهمراه با نظريّه مفسران و ذكر روايات،براى خوانندگان مفيد است.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3