اين احتمال نيز وجود دارد كه مؤمنان جن براى تبرئۀ آنها از موضوع سوءاستفاده از مسئله استراق سمع،اين سخن را گفته باشند،يعنى:گرچه بعضى از ما اخبارى را كه از طريق استراق سمع به دست مى‌آوردند در اختيار انسانهاى شرور مى‌گذاردند تا مايۀ گمراهى مردم شوند،ولى همۀ طايفۀ جن چنين نبودند.

اين آيه در ضمن،ذهنيات ما انسانها را دربارۀ جن نيز اصلاح مى‌كند،زيرا در تصوّر بسيارى از مردم واژۀ«جن»با نوعى شيطنت و فساد و گمراهى و انحراف همراه است.اين آيه مى‌گويد آنها نيز گروههاى مختلفى دارند،صالح و غير صالح.(ج 115/25-116.)

ق د ر

قَدَرَ:(فجر16/.)[*]

از مادّۀ«قدر»(بر وزن صبر)و اين مادّۀ به معانى و وجوه مختلف آمده است:

1.قدرت و توانايى:ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلاً عَبْداً مَمْلُوكاً لاٰ يَقْدِرُ عَلىٰ شَيْءٍ...«خدا،بندۀ مملوكى را مثل زده كه بر چيزى قادر نيست...»نحل75/.

2.تنگ گرفتن:مانند آيۀ مورد بحث(فجر16/)و آيۀ 7 سورۀ طلاق كه مى‌گويد:

...وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمّٰا آتٰاهُ اللّٰهُ ...«...و كسى كه تنگدست است از آنچه خدا داده انفاق كند...» 3.اندازه كردن:چنان كه در آيۀ 3 سورۀ طلاق مى‌خوانيم:...قَدْ جَعَلَ اللّٰهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً.«...خدا براى هر چيزى اندازه قرار داده است».

4.منزلت و بزرگى:چنان كه در سورۀ قدر،در اوّلين آيه آمده است:إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي

[*]وَ أَمّٰا إِذٰا مَا ابْتَلاٰهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهٰانَنِ .«و امّا(انسان)هنگامى كه خداوند براىامتحان روزى را بر او تنگ بگيرد،مأيوس مى‌شود و مى‌گويد پروردگارم مرا خوار كرده»فجر16/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3