نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 534
مطرود
يا رسوا و يا مغضوب و مانند آن تفسير كردهاند همه تفسير به لازم مطلب است و گرنه
معنى«مقبوح»واضح است.
قرآن در آيۀ مورد بحث چهرۀ فرعونيان را در دنيا و آخرت
چنين ترسيم مىكند:«در اين دنيا لعنتى پشت سر لعنت نصيب آنها كرديم و در روز قيامت
از زشتچهرگانند»وَ يَوْمَ الْقِيٰامَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوحِينَقصص42/.
لعنت خدا كه همان طرد از رحمت است و لعنت فرشتگان و مؤمنان كه
نفرين است هر صبح و شام و هروقت و بىوقت نثار آنها مىشود،گاهى در عموم لعن
ظالمان و مستكبران داخلند و گاه بالخصوص مورد لعن و نفرين واقع مىشوند،زيرا هركس
تاريخ آنها را ورق مىزند بر آنها لعن و نفرين مىفرستد.به هر حال اين زشت سيرتان
اين جهان زشت صورتان آن جهانند كه آن روز«يوم البروز»و روز كنار رفتن پردههاست.
از مادّۀ«قبر»و آن محلى است كه مرده را در آن دفن كنند و به
خاك سپارند.
اين آيه به مرحلۀ پايانى عمر انسان اشاره مىكند و مىفرمايد:«بعد
او را ميراند و در قبر پنهان نمود»ثُمَّ أَمٰاتَهُ فَأَقْبَرَهُعبس21/.
در اين آيه،مسلّماً«اماتة»به معنى«ميراندن»،كار خداست،ولى مسئله
پنهان ساختن در قبر به ظاهر كار انسان است،امّا از آنجا كه عقل و هوش لازم براى
اين كار،و همچنين وسايل ديگر را خداوند فراهم ساخته اين كار به او نسبت داده شده
است.
بعضى گفتهاند منظور از نسبت دادن اين كار به خدا اين است كه او
براى انسان قبرى آفريده و آن دل خاك است.و بعضى نيز اين جمله را به معنى حكم
تشريعى و دستور الهى