در اين كه سليمان از كجا متوجه شد كه هدهد در جمع او حاضر نيست؟بعضى گفته‌اند به خاطر اين بود كه به هنگام حركت كردن او،پرندگان بر سرش سايه مى‌افكندند و او از وجود روزنه‌اى در اين سايبان گسترده از غيبت هدهد آگاه شد و بعضى ديگر مأموريتى براى هدهد در تشكيلات او قائل شده‌اند و او را مأمور يافتن مناطق آب مى‌دانند و به هنگام نياز به جستجوگرى براى آب او را غايب ديد.

به هر حال اين تعبير كه ابتدا گفت:«من او را نمى‌بينيم»سپس افزود«يا اين كه او از غايبان است»ممكن است اشاره به اين باشد كه آيا او بدون عذر موجهى حضور ندارد و يا با عذر موجهى غيبت كرده است؟ در هر صورت يك حكومت سازمان يافته و منظم و پرتوان،چاره‌اى ندارد جز اين كه تمام فعل و انفعالاتى را كه در محيط كشور و قلمرو او واقع مى‌شود زير نظر بگيرد و حتى بود و نبود يك پرنده،يك مأمور عادى را از نظر دور ندارد و اين يك درس بزرگ است.

(ج 440/15-441.)

ف ق ر

فقرا و مساكين:(توبه60/.)[*]

اوّلى جمع«فقير»و دومى جمع«مسكين»است و اين كه آيا فقير و مسكين،مفهوم واحدى دارند و يا دو مفهوم مخالفند؟در ميان مفسران گفتگوست.

غالب مفسران و فقها احتمال دوم را پذيرفته‌اند،ولى در ميان طرفداران اين عقيده،نيز در تفسير اين دو كلمه،گفتگوهاى زيادى است،امّا آنچه نزديكتر به نظر مى‌رسد اين است

[*]إِنَّمَا الصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ وَ الْمَسٰاكِينِ وَ الْعٰامِلِينَ عَلَيْهٰا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقٰابِ وَ الْغٰارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّٰهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللّٰهِ ...«زكات مخصوص فقرا و مساكين و كاركنانى است كه براى( جمع‌آورى)آن كار مى‌كنند و كسانى كه براى جلب محبتشان اقدام مى‌شود و براى(آزادى)بردگان وبدهكاران و در راه(تقويت آيين)خدا و واماندگان در راه،اين يك فريضۀ مهمّ الهى است...»توبه60/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3