بر وزن«رزق»به معنى«قطعۀ جدا شده»،از مادّۀ«فرق»(بر
وزن حلق)به معنى«جدا شدن»است،به تعبير ديگر(به گونهاى كه راغب در مفردات
گويد)فرق«فلق»و«فرق»در آيۀ مورد بحث اين است كه اوّلى اشاره به شكافتن مىكنند
و دومى جدا شدن،چنانكه مىگويد:«ما به موسى وحى كرديم كه عصايت را به دريا
زن،دريا از هم شكافته شد و هر بخشى همچون كوه عظيمى بود»(فَكٰانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ
الْعَظِيمِ).شعراء63/.
لذا به«فرقه»و«فرق»به قطعه يا جماعتى گفته مىشود كه از بقيه جدا
گردد،چنانكه در آيۀ 122 سورۀ توبه مىخوانيم:...فَلَوْ لاٰ نَفَرَ مِنْ كُلِّ
فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طٰائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ...«...چرا
از هر گروهى،طايفهاى از آنان كوچ نمىكند( طايفهاى بماند)تا در دين(و معارف و
احكام اسلام)آگاهى پيدا كنند...».واژه(فرقه»در قرآن مجيد فقط يكبار و در همين آيه
بهكاررفتهاست .(ج 191/8،ج 244/15.)
بر وزن«كتاب»در اصل بن معنى«جدايى از يكديگر»است.در اين آيه آن مرد
عالم، آخرين سخن را به موسى(ع)گفت،زيرا مجموع حوادث گذشته يقين كرد كه موسى، تاب
تحمل در برابر اعمال او ندارد«فرمود:اينك وقت جدايى من و تو فرارسيده است،امّا
بزودى سرّ آنچه را كه نتوانستى برآن صبر كنى براى تو بازگو مىكنم».البته موسى هم
هيچگونه اعتراضى بر اين سخن نكرد،زيرا درست همان مطلبى بود كه خودش در ماجراى قبل
پيشنهاد كرده بود،يعنى بر خود موسى نيز اين واقعيت ثابت گشته بود كه آبشان در يك