در اين كه منظور از«طور سيناء»چيست،مفسران دو احتمال عمده دادهاند:
نخست اين كه اشاره به همان«كوه طور»معروف است كه در صحراى سينا
قرار دارد و اگر مىبينيم كه قرآن در آيۀ مورد بحث،درخت زيتون را به عنوان
درختى كه از كوه طور مىرويد توصيف كرده،به خاطر آن است كه عربهاى حجاز هنگامى كه از
بيابانهاى خشك اين منطقه مىگذشتند و به شمال رو مىآوردند نخستين منطقهاى كه در
آن به درختهاى پربار زيتون برخورد مىكردند،منطقه طور در جنوب صحراى سينا بوده
است،مشاهدۀ نقشۀ جغرافيايى اين مطلب را بخوبى روشن مىكند.احتمال ديگر
اين كه طور سينا جنبۀ توصيفى دارد و به معنى«كوه پربركت »يا«كوه پردرخت
»يا«كوه زيبا»است،چرا كه«طور» به معنى كوه است و«سينا»به معنى پربركت و زيبا و
مشجّر.(ج 220/14.)
جمع«طور»به فتح طاء به معنى«نوعها،حالتها و هيأتها»است.آيه مىگويد:
«خداوند شما را آفرينشهاى گوناگون داد»(وَ قَدْ خَلَقَكُمْ
أَطْوٰاراً)نوح14/.
نخست،نطفه بىارزش بوديد،چيزى نگذشت كه شما را به صورت علقه و ازآنپس
به صورت مضغه درآورد،سپس شكل و اندام انسانى به شما داد،بعد لباس حيات در اندام
[*]وَ
إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ ...«و(نيز به خاطر
بياور)هنگامى كه كوه را بر فراز آنها همچونسايبانى بلند كرديم...»اعراف171/.
[1]
تفسير ابو الفتوح رازى و تفسير كبير فخر رازى،ذيل آيۀ مورد بحث.
[**]وَ
شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنٰاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ
لِلْآكِلِينَ .«و نيز درختى كه از طور سينامىرويد و از آن روغن و«نان
خورش»براى خورندگان فراهم مىشود»مؤمنون20/.