نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 406
پشت
هستۀ خرماست و«قطمير»به معنى پوستۀ نازكى است كه هستۀ خرما را
پوشانيده و تمام اين كلمات كنايه از شىء بسيار كوچك و حقير است،چنان كه در
آيۀ 71 سورۀ اسراء مىخوانيم:
«كسانى كه نامۀ اعمالشان به دست راستشان داده مىشود آنها با
سرفرازى و افتخار و خوشحالى و سرور نامۀ اعمالشان را مىخوانند و كوچكترين
ظلم و ستمى به آنها نمىشود»وَ لاٰ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً.
امّا كسانى در اين جهان،كوردل بودند،آنها در سراى آخرت نابينا
خواهند بود،نه در اين دنيا راه هدايت را پيدا مىكنند و نه در آخرت راه بهشت و
سعادت را،چرا كه چشم خود را به روى همۀ واقعيات بستند و از ديدن چهرۀ
حق و آيات خداوند و آنچه مايۀ هدايت و عبرت است خود را محروم ساختند.(ج
414/3،ج 202/12.)
از مادّۀ«فتن»(بر وزن متن)در اصل به معنى قرار دادن طلا در
كوره است،تا طلاى خوب و خالص از ناخالص شناخته شود و به همين مناسبت به معنى
هرگونه آزمايش و امتحان استعمال مىشود و به معنى«دخول انسان در آتش»نيز آمده
است،ولى روىهمرفته بايد توجه داشت كه اين واژه و مشتقات آن در قرآن در معانى
مختلف بهكاررفتهاست و از نظر لغت،معانى وسيعى دارد از جمله:
1-آزمايش و امتحان.چنان كه مىخوانيم:أَ حَسِبَ النّٰاسُ أَنْ
يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنّٰا وَ هُمْ لاٰ يُفْتَنُونَ .«مردم
خيال مىكنند همينكه گفتند ايمان آورديم كافى است و آزمايش نمىشوند»عنكبوت2/.