1-به هم پيوستگى آسمان و زمين اشاره به آغاز خلقت است كه طبق نظرات دانشمندان،مجموعۀ اين جهان به صورت تودۀ واحد عظيمى از بخار سوزان بود كه براثر انفجارات درونى و حركت،تدريجا تجزيه شده و كواكب و ستاره‌ها از جمله منظومۀ شمسى و كرۀ زمين به وجود آمد و باز هم جهان در حال گسترش است.

2-منظور از پيوستگى،يكنواخت بودن مواد جهان است به طورى كه همه فرورفته بود و به صورت مادّۀ واحدى خودنمايى مى‌كرد،امّا با گذشت زمان،مواد از هم جدا شدند و تركيبات جديدى پيدا كردند و انواع مختلف گياهان و حيوانات و موجودات ديگر، در آسمان و زمين ظاهر شدند،موجوداتى كه هريك نظام مخصوص و آثار و خواص ويژه‌اى دارد و هركدام نشانه‌اى است از عظمت پروردگار و علم و قدرت بى‌پايانش[2].

3-منظور از به هم پيوستگى آسمان اين است كه در آغاز بارانى نمى‌باريد و به هم پيوستگى زمين اين است كه در آن زمان گياهى نمى‌روييد،امّا خدا اين هر دو را گشود،از آسمان باران نازل كرد و از زمين انواع گياهان را رويانيد.

روايات متعددى از طرق اهل بيت(ع)به معنى اخير اشاره مى‌كند و بعضى از آنها اشاره‌اى به تفسير اول دارد.(ج 394/13-395.)

ف‌ت‌ل

فَتيل:(نساء49/.)[*]

در اصل از مادّۀ«فتل»(بر وزن سطل)به معنى«تابيدن»است و در لغت به معنى رشتۀ بسيار نازك و باريكى است كه در شكاف هستۀ خرما قرار دارد،در مقابل«نقير»كه در

[1]فخر رازى در تفسير كبير و بعضى از مفسران ديگر.

[2] الميزان،ذيل آيه.

[*]...وَ لاٰ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً.«...و كمترين ستمى به آنها نخواهد شد»نساء49/.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3