فتح قريب كدام است؟:(صف13/.)[*]

در اين كه منظور از«فتح قريب»كدام است مفسران احتمالات متعددى داده‌اند.

بسيارى آن را به«فتح مكه»تفسير كرده‌اند و بعضى به«فتح بلاد ايران و روم»و بعضى به «كلّ فتوحات اسلامى»كه به فاصلۀ نزديكى به دنبال ايمان و جهاد مسلمين به دست آمد.

و از آنجا كه در آيات مورد بحث،مخاطب تنها اصحاب و ياران پيامبر(ص)نيستند، بلكه همۀ مؤمنان در طول تاريخ مخاطب به اين خطاب مى‌باشند،جملۀنَصْرٌ مِنَ اللّٰهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌمعنى وسيع و گسترده‌اى دارد و بشارتى است به همۀ آنها،هرچند در عصر پيامبر(ص)و به هنگام نزول اين آيات،مصداق روشن آن فتح مكه بود.(ج 91/24.)

فَتح مبين:(فتح1/.)[**]

پيروزى چشمگيرى كه آثار آن در كوتاه مدت و دراز مدت در پيشرفت اسلام و زندگى مسلمانان آشكار شده و مى‌شود،فتحى بود كه در طول تاريخ اسلام كم‌نظير يا بى‌نظير بود.

در اين كه منظور از اين فتح كدام فتح است؟گفتگو و بحث عظيمى در ميان مفسران در گرفته است.

اكثر مفسران آن را اشاره به پيروزى عظيمى مى‌دانند كه از صلح حديبيه نصيب مسلمانان شد[1].

جمعى نيز آن را اشاره به مسئله فتح مكّه دانسته‌اند[2]؛در حالى كه بعضى آن را ناظر به

[*]...نَصْرٌ مِنَ اللّٰهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ .«...يارى خداوند و پيروزى نزديك است ومؤمنان را بشارت ده»صف13/.

[**]إِنّٰا فَتَحْنٰا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً.«ما براى تو پيروزى آشكارى فراهم ساختيم»فتح1/.

[1] اين تفسير را ابو الفتوح رازى،آلوسى در روح المعانى،علامه طباطبايى در الميزان،نويسنده فىظلال در تفسير خود و فيض كاشانى در صافى برگزيده‌اند.

[2] تفسير تبيان و كشاف و فخر رازى و بعضى ديگر،اين نظر(فتح مكّه)را ترجيح داده‌اند.مرحومطبرسى در مجمع البيان هر دو قول را با اقوال ديگر برشمرده،ولى فتح مكّه را اولين قول ذكر كرده كه نشانۀترجيح آن در نظر اوست.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3