اگر اين ابزار شناخت از آدمى گرفته شود،ارزش وجودى او تا سر حد يك‌مشت سنگ و خاك سقوط مى‌كند.(ج 337/11،ج 128/17.)

ف أ و-ى

فِئَة:(بقره249/.)[*]

در اصل از مادّۀ«فأى»[**]به معنى«جمعيت و گروه»است،ولى تفسير نمونه از مادّۀ «فيء»به معنى«بازگشت»گرفته و اضافه كرده است كه به گروه و جمعيت متشكل(گروهى از لشكر،پاره‌اى از مردم)نيز گفته مى‌شود،زيرا آنها به‌سوى يكديگر بازمى‌گردند و به هم كمك مى‌كنند(اين ماده هم واوى است و هم يائى)[***]جمعِ آن«فِئُون»و«فِئات»است و در قرآن،به صورت مفرد و تثنيه آمده است.

اين بخش از آيۀ مورد بحث مى‌گويد:«...چه بسيار،گروه كوچكى كه به فرمان خدا بر گروه عظيمى پيروز شدند...»منظور آيه اين است كه نبايد به«كميت»جمعيت نگاه كرد،بلكه بايد«كيفيت»را در نظر گرفت،زيرا بسيار مشاهده شده كه يك جمعيت كم،اما با ايمان و مصمم،به فرمان خدا بر انبوه جمعيتها پيروز شده‌اند.

با اين كه پيروزى افراد مصمّم و با ايمان بر انبوه جمعيتهاى فاقد ايمان مسلما مربوط به يك سلسله عوامل روحى و روانى است،در عين حال قرآن آن را به فرمان خدا ارتباط مى‌دهد و اين به خاطر آن است كه تمام آثار و نتايجى كه از هر موضوعى در جهان

[*]...كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّٰهِ ...بقره249/.

[**] اين واژه را بعضى از ارباب لغت مانند راغب در مادّۀ«فيأ»آورده است،ولى چون اكثر لغويينمانند فيروزآبادى(قاموس)و ابن منظور(لسان العرب)و يسوعى(المنجد)در مادّۀ«فأى و فأو»آورده‌اند مانيز در اين جا به همين نحو عمل كرده‌ايم.

[***] المعجم الاحصائى لالفاظ القرآن الكريم،ج 1073/3.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3