نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 350
معنى
اصلى آن نفوذ تدريجى و مخفيانه آب در ريشۀ درختان است و از آنجا كه خيانت
كردن به صورت مخفيانه و تدريجى صورت مىگيرد به آن«غُلول»مىگويند و اگر به حرارت
درونى ناشى از تشنگى،«غليل»مىگويند نيز بههمينجهت است و نيز به همين مناسبت است
كه به حسد و كينه و دشمنى كه به طرز مرموزى در جان انسان نفوذ مىكند«غِلّ»(به كسر
غين)گفته مىشود،چنان كه در آيۀ 43 سورۀ اعراف مىخوانيم:وَ نَزَعْنٰا مٰا فِي
صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ ...«و آنچه در دلها از كينه و حسد
دارند برمىكنيم...».
بنابراين«غل»مفهوم وسيعى دارد كه بسيارى از صفات زشت و مزاحم
اخلاقى را شامل مىشود.(ج 152/3،ج 175/6.)
در اصل از مادّۀ«غلّ»گرفته شده و آن زنجيرى است كه گاه با آن
دست و پاى مجرمان را به گردن آنها مىبستند و بسيار مشقتبار و رنجآور بوده
است.آيۀ مورد بحث به گوشهاى از عذابهاى كسانى كه نامه اعمالشان در قيامت به
دست چپشان داده مىشود اشاره مىكند و به فرشتگان عذاب دستور داده مىشود«او را
بگيريد و در بند و زنجيرش كنيد»خُذُوهُ فَغُلُّوهُحاقه30/.
در آيۀ 64 سورۀ مائده از مادّۀ«غلّ»چنين مىخوانيم:...غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ ...«...دست
آنها در زنجير باد...».
به طورى كه ملاحظه مىشود ذكر غل و زنجير بيانگر مجازات عظيم
كافران است كه در آيات ديگر قرآن نيز به آن اشاره شده و عذاب و اسارت در آن جمع
است.(ج 451/4، ج 468/24.)