نام کتاب : شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه نویسنده : شریعتمداری، جعفر جلد : 3 صفحه : 284
چنان
كه خداوند در آيۀ مورد بحث مىفرمايد:«به خاطر بياور هنگامى كه موسى(در آن
بيابان خشك و سوزان كه بنى اسرائيل از جهت آب سخت در مضيقه قرار داشتند)از خداوند
خود براى قومش تقاضاى آب كرد،ما به او دستور داديم كه عصاى خود را برآن سنگ مخصوص
بزن،ناگهان آب از آن جوشيدن گرفت و دوازده چشمۀ آب(درست به تعداد قبايل بنى
اسرائيل)از آن با سرعت و شدت جارى شد...»هريك از اين چشمهها بهسوى طايفهاى
سرازير گرديد،به گونهاى كه اسباط و قبايل بنى اسرائيل هركدام بخوبى چشمۀ
خود را مىشناختند.(عَين حَمِئَة،اشاره به چشمه يا درياى تيره و گلآلود است.
كهف86/).
ديگر از معانى عين،«چشم»است،چنان كه در آيۀ 45 سورۀ
مائده مىخوانيم:
...وَ الْعَيْنَ
بِالْعَيْنِ .يعنى قصاص كور كردن چشم،كور كردن چشم جانى
است.اين واژه به معانى ديگر نيز آمده است.(ج 271/1-272.)
به معنى«چشمۀ مس(مذاب)»است.در اين آيه،خداوند به يكى ديگر از
مواهب خود نسبت به سليمان(ع)اشاره كرده،مىفرمايد:«...و براى او چشمۀ
مس(مذاب)روان ساختيم...».
اكنون بايد ديد كه چگونه چشمهاى از مس مذاب يا فلزات ديگر در
اختيار سليمان قرار گرفت؟آيا خداوند طريقه ذوب كردن اين فلزات را در مقياس بسيار
وسيع و گسترده از طريق اعجاز و الهام به اين پيامبر آموخت؟و يا چشمهاى از اين فلز
مايع شبيه همان چشمههايى كه به هنگام فعاليت كوههاى آتشفشانى از دامنۀ آنها
سرازير مىشود به صورت اعجازآميز در اختيار او قرار گرفت؟و يا به نحوى ديگر.دقيقا
براى ما روشن نيست،همين اندازه مىدانيم اين نيز از الطاف الهى دربارۀ اين
پيامبر بزرگ بود.